ارزیابی محدودیتهای مکانی برای دفن بهداشتی زباله های شهری در استان مازندران با استفاده از GIS و تحلیل سلسله مراتبی
Publish place: Environmental Sciences، Vol: 18، Issue: 4
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 197
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_SCJS-18-4_001
تاریخ نمایه سازی: 24 شهریور 1400
Abstract:
سابقه و هدف: مدیریت پسماندهای جامد یکی از مهمترین مشکلات پیش روی برنامه ریزان شهری در سراسر جهان محسوب می گردد. دفن بهداشتی که به معنی دفن کنترل شده زباله در زمین است، به ویژه اگر به همراه سایر روش های مدیریتی زباله استفاده شود، جامعترین روش مدیریت زباله محسوب می گردد. انتخاب مکان مناسب جهت دفن بهداشتی زباله از ابتداییترین مراحل دفن محسوب می گردد. سامانه های اطلاعات مکانی (GIS) یکی از رایجترین ابزارهای مورد استفاده در انتخاب محلهای مناسب دفن زباله است. در این پژوهش با تلفیق سامانه های اطلاعات مکانی و مدل های تصمیمگیری چندمعیاره نسبت به ارزیابی محدودیتهای موجود جهت دفن بهداشتی زباله های شهری در محدوده استان مازندران بر اساس قوانین مشروح سازمان حفاظت محیطزیست ایران، اقدام می گردد. مواد و روش ها: مشکل دفع ایمن زباله های شهری در سالهای اخیر به بزرگترین مشکل محیط زیستی استانهای شمالی کشور بالاخص استان مازندران تبدیل شده است. در این مقاله با کمک تحلیلهای سلسله مراتبی (AHP) یک مدل تصمیمگیری بر اساس سامانه های اطلاعات مکانی (GIS) برای مکانیابی محل های مناسب دفن زباله های بهداشتی در هریک از شهرهای استان مازندران ارائه شده است.. در تحقیق حاضر، از نرم افزار ArcGIS ۱۰.۴.۱ برای ایجاد پایگاه داده ها، تحلیلهای مکانی و روی هم گذاری لایه های اطلاعاتی استفاده شده است. همچنین از مدل AHP و نرم افزار Expert Choice برای محاسبه ی وزن معیارها استفاده شده است. نتایج و بحث: در پژوهش حاضر ابتدا با توجه به قوانین سازمان حفاظت محیط زیست ایران، عوامل تاثیرگذار در مکانیابی محل های دفن پسماندهای شهری استخراج گردید. این معیارها شامل شیب، فاصله از گسل، سیلاب دشت، فاصله از دریا، فاصله از رودخانه ها، فاصله از تالاب ها و دریاچه ها، فاصله از چاه های آب شرب، عمق آب زیرزمینی، فاصله از مناطق حفاظت شده محیط زیست، فاصله از مناطق شهری، فاصله از مناطق روستایی، فاصله از مراکز آموزشی و درمانی، فاصله از مراکز تاریخی و باستانی، فاصله از فرودگاه های محلی و بین المللی، فاصله از صنایع و دسترسی به جاده ها می باشد. در ادامه، با در نظر گرفتن معیارهای حذفی و طبقه بندی و امتیازدهی آن ها، نقشه های معیار در محیط GIS تولید گردید. از آنجایی که اهمیت معیارها نسبت به هم متفاوت می باشد با استفاده از روش AHP و نرم افزار Expert choice وزن نسبی معیارها محاسبه گردید. در نهایت با تلفیق وزنی نقشه های معیار، محدوده هایی که در استان مازندران برای دفن زباله مناسب تشخیص داده شده اند، شناسایی و طبقه بندی گردید. نتایج حاصل نشان می دهد، ۱۶۱۵۶ کیلومترمربع از مساحت استان مازندران (معادل ۶۸ درصد از کل استان) جز مناطق ممنوعه برای دفن زباله محسوب شده و تنها ۳۲ درصد از مساحت کل استان شرایط اولیه برای دفن بهداشتی زباله های شهری را دارا می باشند. مناطق مجاز اولیه، براساس فاصله مطلوب از عوارض مورد نظر، طبقهبندی و اولویتدهی شده اند، این مناطق به ۳ دسته کاملا مناسب، نسبتا مناسب و کمتر مناسب تفکیک شده اند. به این ترتیب ۲۴۰۵ کیلومترمربع از مساحت استان دارای شرایط با مطلوبیت کم، ۴۹۱۴ کیلومترمربع دارای شرایط نسبتا مطلوب و ۲۸۱ کیلومتر مربع دارای شرایط کاملا مطلوب و مناسب جهت دفن بهداشتی زباله تشخیص داده شد. نتیجه گیری: بررسی مقایسه ای نتایج نشان می دهد که نهایتا تنها ۲ درصد از مساحت کل استان دارای شرایط بهینه برای دفن بهداشتی زباله می باشد و از این نظر استان مازندارن جزء مناطق بسیار خاص کشور با محدودیتهای بالا برای امکان دفن زباله های شهری تشخیص داده شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد ترکیب استفاده از سامانه اطلاعات مکانی (GIS) و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای اعمال معیارهای حذفی و اولویت بندی ذکر شده در متن قوانین زیست محیطی کشور، میتواند به عنوان روشی مناسب جهت مکانیابی محل های دفن زباله های شهری در نظر گرفته شود.
Keywords:
Authors
یاسمن امیرسلیمانی
گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران
عزیر عابسی
گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران
یاسر ابراهیمان قاجاری
گروه مهندسی نقشه برداری، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :