ظرفیت های «عصبیت» برای تبیین نظری پدیده های سیاسی-اجتماعی در جهان اسلام

اندیشه اجتماعی ابن­ خلدون پس از بازیابی در قرن نوزدهم همواره موضوع بحث و اختلاف نظر محققان و مفسران غربی و غیرغربی بوده است؛ هم از این حیث که آیا می­توان او را بنیان­گذار جامعه ­شناسی دانست و هم از این جنبه که چگونه می ­توان با استفاده از نظریات وی، مکتبی غیرغربی در جامعه­ شناسی تاسیس کرد. به موازات مباحث فوق، تلاش­هایی برای کاربست مفهوم عصبیت در خصوص پدیده­ های معاصر صورت گرفته که برخی از آن­ها نیز در قالب تلفیق آراء وی با نظریات معاصر بوده است. پژوهش حاضر ابتدا با رویکردی فرانظری و با تاکید بر ویژگی­های پارادایمی و ابعاد معرفت ­شناختی، به مطالعه شماری از تفاسیر، کاربست­ها و تلفیق­های نظری می­ پردازد که بر مبنای نظریه عصبیت ابن­ خلدون صورت گرفته اند تا محدودیت­ها، ظرفیت­ها و حوزه­ های پژوهشی مرتبط با این مفهوم را آشکار سازد. در انتها، پیشنهادهایی برای چگونگی کاربست این مفهوم در پدیده­ های سیاسی-اجتماعی معاصر و تلفیق آن با نظریات جدید ارائه می­ شود. 

ظرفیت های «عصبیت» برای تبیین نظری پدیده های سیاسی-اجتماعی در جهان اسلام Keywords:

ابن خلدون , بحران در کاربست نظریه ابن خلدون , جامعه شناسی سیاسی نوخلدونی , ظرفیت پژوهشی مفهوم عصبیت , تحول مفهوم عصبیت