کودتای ۲۰۱۶ ترکیه و آینده سیاسی حزب اسلام گرای عدالت و توسعه؛ با تاکید بر روش سناریونویسی

در میان بحران­هایی که حزب عدالت و توسعه در این سال­ها تجربه کرده است، کودتای نافرجام ۱۶ جولای ۲۰۱۶، پیامدهای داخلی و منطقه­ ای مهمی را می­تواند برای این حزب درپی داشته باشد. از این­رو، پژوهش پیش رو می­ کوشد تا بر پایه­ روش آینده­ پژوهی و تکنیک سناریوپردازی، به این پرسش اصلی پاسخ دهد که «آینده حزب عدالت و توسعه» پس از وقوع کودتای ۱۶ جولای ۲۰۱۶ میلادی، به چه سمت­ وسویی خواهد رفت؟ در روش آینده ­پژوهی، تفکرات فلسفی و روش­های علمی و مدل­های مختلف بررسی و با استفاده از آن­ها،آینده ­های بدیل و احتمالی ترسیم می­گردد. تکنیک سناریونویسی نیز یکی از روش­های آینده ­پژوهی است که بر پایه آن رویدادهای آینده­ای که تحت شرایط معین ممکن است روی دهند، تشریح می ­گردد. در خصوص موضوع این پژوهش، چهار سناریو در قالب دو دسته­ بندی را می ­توان مطرح ساخت: الف) سناریوی مطلوب شامل:۱. پیروزی نهایی حزب عدالت و توسعه و به حاشیه راندن احزاب رقیب؛ ۲. رهبری منطقه ­ای حزب عدالت و توسعه ب) سناریوی محتمل شامل :۱. کاهش محبوبیت داخلی و خارجی حزب و فروپاشی دولت اردوغان ۲. تجزیه ترکیه و استقلال کردها. یافته­ های پژوهش نشان می­ دهد که علی­رغم شکست کودتای ۲۰۱۶ و موفقیت دولت در خنثی نمودن کودتا، پیامدهای حاصل از آن و به­ ویژه برگزاری همه­ پرسی ۱۶ آوریل ۲۰۱۶، دولت را به سمت تداوم مناسبات سلطه­ آمیز سوق خواهد داد. بنابراین، چنان­چه حزب عدالت و توسعه، از سازوکارهای مسالمت ­آمیز دموکراسی استفاده ننماید، طی سال­های پیش رو مشروعیت داخلی خود را از دست خواهد داد. درواقع، صرف انجام اصلاحات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، حتی تزریق بسته دموکراتیک صورت­ گرفته، به تنهایی پاسخ­گوی حل چالش­های فعلی جامعه ترکیه نبوده است و سران حزب هم­چنان با بحران مواجه هستند.

Keywords:

ترکیه , ارتش ترکیه , کودتای جولای ۲۰۱۶ , حزب عدالت و توسعه , اصلاحات سیاسی , مسئله کردها