پرورش بز در مناطق محروم روستایی و عشایری راهکاری اساسی در دستیابی به اقتصاد مقاومتی و امرار معاش پایدار (با تاکید بر شهرستان خاش و نواحی مرزی جنوب شرق کشور)

برگزاری دوره های آموزش ترویجی مناسب برای روستاییان و بویژه عشایر در مناطق محروم به عنوان تولید کنندگان اصلی دام های سبک و بویژه بز در ایران از امور بسیار ضروری میباشد. از ارکان اساسی در دستیابی به اقتصاد مقاومتی بهره برداری بهینه از امکانات موجود و محلی در راستای برآورده نمودن نیازهای جوامع بومی می باشد. با نگاهی به وضعیت مناطق روستایی و عشایری ایران از گذشته های دور و باستانی تا اکنون همیشه به موجودی مقاوم و پر از منفعت های گوناگون به نام بز مواجه می شویم که با استفاده از حداقل امکانات و ضعیف ترین مراتع همواره توانسته است بزرگترین خدمات را جهت امرار معاش مردم ایران داشته باشد. اسناد و مدارک و سنگ نگاره های موجود همگی نشان می دهند که بز اولین بار در کوهپایه های زاگرس بویژه در منطقه گنج دره کرمانشاه در ده هزار سال قبل از میلاد توسط جوامع محلی اهلی شده اند. در واقع گرچه این حیوان در بازار ایران کمتر از گوسفند ارزش دارد در تمامی نواحی که از دامداری امرار معاش میکنند به دلیل گستره محصولاتش و آسانی نگهداری بسیار مورد توجه است. بزها چیزهایی را می خورند که گوسفند نمیتواند بخورد بدین ترتیب برای فقرا در ایران و بسیاری دیگر از مناطق خشک مانند آفریقا، بز نقش۵ گاو و گوسفند را تواما ایفا می کند. در این راستا نویسنده با توجه به مشاهدات و تجارب میدانی که در دو ده ه گذشته در این زمینه داشته است و همین طور چاپ دو کتاب و مقاله انگلیسی در ۲۰۲۰ در زمینه پرورش بز در مناطق روستایی و عشایری ایران به بیان اهمیت این مقوله در دستیابی به اقتصاد مقاومتی و امرار معاش پایدار این جوامع بومی و محلی در مناطق محروم می پردازد. در این راستا توجه بیشتر و اصولی به برنامه های اصلاح نژاد دام بز و معرفی گونه های برتر ایرانی و گاها خارجی مناسب و برتر در مناطق مستعد (همچون واردات بزهای شیری از کشور اسپانیا با هواپیمای باری به منطقه بسیار محروم قلعه گنج در جنوب استان کرمان در ۱۳۹۶ که در توسعه این منطقه محروم بسیار موفق بوده است) پیشنهاد می شود.

Keywords:

بز , اقتصاد مقاومتی , مناطق محروم , روستایی , عشایری , امرار معاش پایدار , امکانات موجود , شهرستان خاش.