پیش بینی میزان خطرپذیری دانش آموزان دختر بر اساس نیازهای اساسی روان شناختی و تنظیم هیجان

زمینه و هدف: شناسایی عواملی که بتواند از میزان خطرپذیری دانش ­آموزان پیشگیری کرده یا کاهش دهد، بسیار ضروری است؛ بنابراین هدف از انجام این مطالعه، پیش بینی میزان خطرپذیری دانش­آموزان دختر بر اساس نیازهای اساسی روان شناختی و تنظیم هیجان بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. از جامعه آماری که شامل تمامی دانش ­آموزان دختر متوسطه یکم و دوم شهر سراوان در سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بودند، تعداد ۳۵۷ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور جمع ­آوری داده ­ها از پرسشنامه ­های نیازهای اساسی روان شناختی دسی و رایان (۲۰۰۰)، تنظیم هیجانی گراس و جان (۲۰۰۳) و خطرپذیری نوجوانان ایرانی زاده­محمدی، احمدآبادی و حیدری (۱۳۹۰) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از نسخه ۲۴ نرم افزار SPSS و از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه به شیوه هم­زمان استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد همبستگی بین نیازهای اساسی روان شناختی (۰/۵۹۰- =r) و مولفه های آن شامل خودمختاری (۰/۴۲۹- =r)، شایستگی (۰/۵۴۲- =r) و ارتباط (۰/۳۳۰- =r) با خطرپذیری منفی و معنادار بود (۰/۰۱>P). همبستگی بین تنظیم هیجان (۰/۵۲۷- =r) و مولفه ­های آن شامل ارزیابی مجدد (۰/۴۶۱- =r) و سرکوبی (۰/۴۴۳- =r) با خطرپذیری منفی و معنادار بود (۰/۰۱>P). همچنین نتایج نشان داد متغیرهای نیازهای اساسی روان­شناختی و تنظیم هیجان، ۵۴ درصد تغییرات خطرپذیری را تبیین می کنند (۰/۰۱>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و تنظیم هیجان، خطرپذیری دانش ­آموزان را پیش بینی می کنند؛ بنابراین ارائه برنامه های مداخله ای از سوی مشاوران و روان­شناسان مدارس به منظور ارتقاء این متغیرها پیشنهاد می­ شود.

Keywords:

Basic psychological needs , emotion regulation , risk-taking behaviors , high-risk behaviors , female students , نیازهای اساسی روان شناختی , تنظیم هیجان , خطرپذیری , دانش آموزان دختر