اثربخشی برنامه آشنایی والدین با فرایند تحول نوجوانی میانی بر سبک های فرزندپروری و ارتباط والد- کودک

زمینه و هدف: نوجوانی یک دوره مهم در تحول انسان است و مطالعات متعددی درباره این دوره انجام شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر برنامه آموزش والدین در زمینه آشنایی با تحول نوجوانی میانی بر شیوه­ های فرزندپروری والدین و ارتباط والد- فرزند بود. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه ­آزمایشی با طرح پیش ­آزمون- پس آزمون تک گروهی است. گروه نمونه به صورت نمونه­ گیری در ­دسترس انتخاب شده و شامل ۵۰ نفر از مادران دانش­ آموزان مدارس غیرانتفاعی شهر تهران بود. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس شیوه ­های فرزندپروری بامریند (۱۹۹۱) و سیاهه رابطه والد- کودک (۱۹۹۴) بودند. یافته ­ها: یافته­ های حاصل از تحلیل واریانس با طرح اندازه­ گیری مکرر نشان داد که برنامه آموزشی حاضر تاثیر معناداری را بر ارتباط والد-کودک نداشته (p>۰.۰۵)، ولی در مقیاس­ شیوه های فرزندپروری بامریند، نیمرخ کلی سبک های فرزندپروری بعد از برنامه آموزشی حاضر تغییر معناداری را نشان داد (p<۰.۰۵) و برنامه مذکور منجر به تغییر سبک های فرزندپروری شد. با بررسی خرده­ مقیاس ها، مشخص شد که خرده­ مقیاس سهل­ گیرانه تفاوت معناداری را نشان داده است، یعنی آموزش والدین در ارتباط با تحول نوجوانی منجر به افزایش میزان استفاده والدین از شیوه فرزندپروری سهل­ گیرانه شده است. نتیجه ­گیری: برنامه آموزشی حاضر بر ارتباط والد-کودک تاثیر معنادار نداشته و برنامه حاضر دارای اندازه اثر ضعیفی بوده است که نشانگر اثر ضعیف این برنامه بر رابطه والد- فرزند است. نتایج حاصل از نیمرخ سبک­ های فرزندپروری بعد از برنامه آموزشی نشانگر ایجاد تغییرات است، به این معنا که برنامه حاضر منجر به تغییر سبک ­های فرزندپروری در شرکت­ کنندگان شده است. همچنین محدودیت­ ها و پیشنهادهای پژوهشی نیز در ادامه مطرح شده ­اند.

Keywords:

Adolescence , parent training , parent-child relationship , parenting style , رشد نوجوانی , آموزش والدین , ارتباط والد-کودک , سبک های فرزندپروری