تحلیل بینامتنی رمان آتش بدون دود و تاثیرادبیات کهن فارسی درآن

       مطالعه آثار داستان نویسان برجسته معاصر نشان می دهد که این نویسندگان در آفرینش آثار خویش از ادبیات کهن فارسی تاثیرات فراوان پذیرفته اند.از آن جمله نادر ابراهیمی است که با ادبیات کهن فارسی به خوبی آشناست و بر بهره مندی از آن در غنی ساختن آفرینش های ادبی تاکید دارد و البته ردپای این اندیشه وآشنایی او با ادب کهن در آثار وی بویژه آتش بدون دود آشکار است. آتش بدون دود، رمان هفت جلدی نادر ابراهیمی، اثر برگزیده بیست سال ادبیات داستانی پس از انقلاب است. دراین پژوهش از منظر تحلیل بینامتنی به بررسی چگونگی تاثیرات ادبیات کهن فارسی در آتش بدون دود می پردازیم و این تاثیرات را از سه جنبه زبانی، شگردی و اندیشگانی مورد تحلیل قرار می دهیم. نتایج نشان می دهد در آتش بدون دود ارتباط بینامتنی و تاثیرات زبانی درگزینش واژگان کهن، ویژگی های دستوری و ویژگی های بلاغی(بویژه اقتباس)، تاثیرات شگردی مانند براعت استهلال، مداخله گری راوی، کاربرد شعر در میان نثر و صحنه پردازی های متاثر از متون کهن و تاثیرات اندیشگانی چون تقابل پدر و پسر(متاثر از شاهنامه فردوسی) و رویکرد عرفانی جلوه خاصی دارد. برخی از این جلوه های بینامتنی تعمدی-آشکار، برخی تعمدی- پنهان و برخی ضمنی هستند.

Keywords:

بینامتنیت , ژنت , نادر ابراهیمی , آتش بدون دود