بررسی نماهای خیابان های شهری از منظر ادراک شهروندان(نمونه موردی: پیاده راه ۱۵ خرداد، تهران)

تحلیل نماهای ساختمان­های شهری به منظور شناخت مولفه­ های موثر در ادراک مخاطب گامی مهم می­باشد و با انجام مطالعات بر ساختمان­های موجود می­توان به ارائه راهکارهای مناسبی برای ساماندهی نمای خیابان­های شهری رسید. این مقاله سعی دارد چارچوبی برای سنجش نمای خیابان­های شهری از منظر ادراک شهروندان مهیا و از سوی دیگر زمینه ارتقا کیفیت نماهای شهری و افزایش ادراک پذیری شهروندان از آن ها را فراهم آورد. بر اساس روش تحلیل محتوا در بررسی مطالعات جهانی و داخلی مدل مفهومی تدوین شده که عوامل موثر بر ادراک شهروندان از نما را  ارائه می دهد. همچنین، مبتنی بر روش مورد­پژوهی، محدوده پیاده­راه های مرکز تهران به دلیل دارا بودن کیفیت های اولیه و تاکید بر حضور پیاده­مدار شهروندان جهت مطالعه انتخاب گردیده است تا درک واقع بینانه ای از عوامل موثر بر ادراک نمای خیابان شهری فراهم آید. بر اساس بازدید میدانی، گفتگوهای اولیه و مدل مفهومی، پرسش نامه های هدفمندی تهیه گردیده و جهت یافتن روابط پنهان متغیرها، و مقایسه تطبیقی آرای شهروندان و متخصصین برای تجزیه وتحلیل اطلاعات پرسشنامه ها، از نرم­افزار SPSS استفاده شده است.ابتدا مولفه های کلی مدل ادراک پذیری،  از دیدگاه متخصصین معماری و طراحی شهری سنجیده شده و سپس بر مبنای مدل ویژه نمونه موردی پرسشنامه تدوین گردیده است. پرسشنامه و مصاحبه همراه با برداشت های ناظر از شناخت و ادراک پذیری شهروندان و در ارتباط مستقیم با مخاطب این محور بوده است. هدف شناخت مولفه های اصلی و اولویت بندی مولفه های ادراک پذیری از منظر ذهنی شهروندان می باشد. نتایج نشان می دهد که از مولفه ­های اصلی ادراک پذیری نماهای شهری،مولفه های تاثیرگذاری، وحدت، هماهنگی، دلبستگی به مکان، تنوع و جذابیت بر میزان ادراک و شناخت نمای سنتی پانزده خرداد موثر می باشد.

Keywords:

Environmental perception , urban streets , facades , visual environment , ادراک محیطی , خیابان های شهری , نما , محیط بصری