مدل خودآگاهی هیجانی-معنوی براساس منابع اسلامی

درک و خودآگاهی نسبت به هیجان های معنوی و همچنین توجه به حضور و نیاز به خداوند به هنگام وقوع یک تجربه معنوی از جمله مباحثی است که در منابع اسلامی‎مورد تاکید قرار گرفته‎اند. این پژوهش با هدف ارائه مدل خودآگاهی هیجانی−معنوی مبتنی بر تعالیم دین اسلام انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کیفی است و جامعه اسنادی در آن آیات قرآن و روایات کتب حدیث شیعه می‎باشد. نمونه این پژوهش ۴۵ گزاره مرتبط با خودآگاهی هیجانی−معنوی است که با استفاده از روش نمونه‎گیری قضاوتی (هدفمند) گزینش شده‎اند. مواجه شدن با ساحت معنوی، خود‎ارزیابی درون‎نگرانه و نسبت‎یابی هیجان معنوی با صفات الهی، سه مولفه اصلی هستند که برای مدل خود آگاهی هیجانی−معنوی استخراج شدند. همچنین چهار ساحت اصلینیایش، آفرینش، گرفتاری و سرشت خویشتن به‎عنوان ساحت‎های معمول وقوع تجربه‎های معنوی شناسایی شدند. این پژوهش با توجه به خلا موجود در زمینه رویکرد هیجانی نسبت به معنویت انجام شده، براساس متون اسلامی‎ به تبیین خودآگاهی هیجانی−معنوی می‎پردازد.

Keywords:

خودآگاهی هیجانی−معنوی , تجربه معنوی , ساحت معنوی , هیجان های معنوی