پهنه بندی و ارزیابی نقشه حساسیت فرسایش خندقی با استفاده از روش های آماری و احتمالاتی

شناسایی مناطق حساس و مستعد فرسایش خندقی با استفاده از مدل های آماری و همچنین استفاده حداکثری از داده ها و اطلاعات موجود با صرف هزینه و زمان کمتر و دسترسی به دقت بیشتر از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. هدف این پژوهش تعیین مناطق حساس به فرسایش خندقی و تهیه نقشه حساسیت نسبت به آن با استفاده از داده کاوی روش های آماری دو متغیره دمپسترشفر و چندمتغیره خطی و تلفیق آنها به منظور ارتقاء قابلیت ها و مرتفع نمودن معایب آنها در حوزه آبخیز سمیرم در جنوب استان اصفهان میباشد. بدین منظور با استفاده از نقشه پراکنش مکانی ۱۵۶ خندق و۱۴ پارامتر موثر در رخداد خندق، مقادیر شاخص ضریب تحمل (TOL) و فاکتور تورم واریانس (VIF) آزمون همخطی چندگانه (Multicollinearity) عوامل موثر تعیین شدند. مدل سازی و اعتبارسنجی به ترتیب با استفاده از نسبت ۷۰ و ۳۰ درصد خندق های شناسایی شده انجام شد. نقشه های حساسیت تهیه شده به ۵ طبقه حساسیت خیلی کم تا خیلی زیاد تقسیم شدند. شاخص سطح سلول هسته (SCAI) و سطح زیر منحنی ویژگی عملگر گیرنده (AUC-ROC) به ترتیب به منظور تعیین آستانه های طبقات و اعتبارسنجی نقشه های پهنه بندی حساسیت مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج روش رگرسیون چند متغیره نشان داد که پارامترهای کاربری اراضی، شیب و فاصله از آبراهه بیش ترین تاثیر را در رخداد خندق داشته اند. مدل تلفیقی با AUC-ROC معادل ۰/۹۴۲، نسبت به مدل های نظریه شواهد دمپسترشفر (۰/۹۲۴) و رگرسیون چند متغیره (۰/۸۶۴) از دقت بیشتری برخوردار میباشد. همچنین مقدار SCAI در مدل تلفیقی از رده های حساسیت خیلی کم به خیلی زیاد دارای روند نزولی میباشد که بیانگر تفکیک مناسب رده بندی حساسیت در این مدل می باشد.

Keywords:

Zonation , Susceptibility , Semirom riffle , Gully , Multivariate regression , Dempster-Shafer , Uncertainty , پهنه بندی , حساسیت , حوضه پایاب سمیرم , خندق , رگرسیون چندمتغیره , دمپسترشفر , عدم قطعیت