نگاهی به روایت تزویج امام جواد(ع) با ام الفضل

نقلی از جلسه ازدواج امام جواد(ع) با ام الفضل (دختر مامون) و مناظره امام؟ع؟ با یحیی بن اکثم در آن جلسه موجود است. هدف ما بررسی نسخه های موجود این روایت در کتب روایی، تفسیری و تاریخی است تا با مقابله آنها، مصدر یا مصادر اصلی این روایت کشف شود و میزان صحت این واقعه و جزئیات مطرح شده در آن تحلیل و بررسی شود. با اثبات این واقعه تاریخی و بازیابی جزئیات آن در منابع حدیثی و تاریخی شیعه و سنی، علم امام به عنوان یکی از دلایل شیعه برای پذیرش امامت ائمه(ع) تایید می شود. بررسی ها نشان می دهد که این روایت، سه منبع اصلی دارد : ۱) تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی؛ ۲) نقل ابن شعبه حرانی از کتاب علی بن ابراهیم قمی در موضوع تزویج امام جواد(ع) با ام الفضل که البته، به دست ما نرسیده است؛ ۳) نقل شیخ مفید در کتاب الارشاد. این روایت در دیگر کتب روایی و حدیثی، به صورت نقل مستقیم یا نقل به مضمون درج شده است که نشان از اتفاق نظر علمای شیعه در باره جزئیات این واقعه دارد. تصریح متون تاریخی بر وقوع این ازدواج و ذکر اجمالی این روایت در آثار اهل سنت نیز شاهدی دیگر بر صحت اصل واقعه است. 

Keywords:

ازدواج امام جواد(ع) , مناظره , مقابله متون , امامت در کودکی