شبیه سازی دبی و نیترات آب در حوزه آبخیز تالار با استفاده از مدل SWAT

به­منظور کنترل و کاهش آلودگی در آب­های سطحی در مقیاس حوزه­های آبخیز به برنامه­ها و اقدامات زیست-محیطی در جهت کاهش این آلاینده­ها نیاز می­باشد و هم­چنین برای اطمینان از مقرون به صرفه بودن این اقدامات در مرحله اول نیاز است تا مناطق بحرانی تولید کننده رواناب­های آلوده شناسایی شوند. مدل­های هیدرولوژیکی فرآیند مبنا ابزاری مناسب در شبیه­سازی فرآیندهای حوزه آبخیز می­باشند. در این مطالعه برای شبیه­سازی دبی و نیترات در حوزه رودخانه تالار از مدل نیمه­فیزیکی SWAT استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل­سازی با استفاده از نرم­افزار SWAT-CUP آنالیز حساسیت واسنجی و صحت سنجی شد و سپس توسط شاخص­های آماری مورد ارزیابی قرار گرفت. برای آنالیز حساسیت دبی و نیترات از ۲۵  و ۱۱ پارامتر استفاده شد که شماره­ی منحنی به­عنوان حساس­ترین پارامتر شناخته شد. ضریب تبیین، واسنجی دبی و نیترات به­ترتیب با مقادیر ۶۸/۰ و ۷۵/۰ و صحت­سنجی آن­ها نیز به­ترتیب با مقادیر ۶۵/۰ و ۸۳/۰ محاسبه  شد. ضریب نش ساتکلیف  برای واسنجی دبی و نیترات به­ترتیب ۶۷/۰ و ۸۴/۰ و در مرحله صحت­سنجی ۶۲/۰ و ۶۳/۰ به­دست آمد. در نهایت نیز نقشه دبی و نیترات خروجی از هر زیرحوزه تهیه شد. نتایج حاصل ازاین مطالعه نشان داد که مدل SWAT قادر به شبیه­سازی کمی و کیفی آب رودخانه تالار می­باشد، از این­رو می­توان از این مدل به­عنوان ابزاری مناسب در مدیریت و برنامه­ریزی منابع آب در این حوزه آبخیز استفاده کرد.

Keywords:

Calibration , Hydrological model , Validation , Tallar Basin , Water resources management , مدل هیدرولوژیکی , واسنجی , صحت سنجی , مدیریت منابع آب , حوزه آبخیز تالار