بررسی تغییرات کاربری اراضی طی دو دهه دوره زمانی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ابوالعباس)

     تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین به عنوان یکی از عوامل مهم و موثر بر تغییرات محیط زیست جهانی به حساب می آیند، بنابراین درک و پیش­بینی علل، فرآیند ها و نتایج تغییرات کاربری اراضی به یک چالش عمده بر روی سطح کره ی زمین تبدیل شده است. امروزه فن آوری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، به طور موثر جهت شناسایی و تعیین مقدار تغییرات کاربری اراضی و اثرات آن بر محیط زیست استفاده می شوند. در مطالعه ی حاضر نیز هدف بررسی میزان تغییرات کاربری اراضی حوزه ی آبخیز ابوالعباس (در دوره ی زمانی ۱۳۸۸-۱۳۶۹) با استفاده از فن آوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای می باشد. برای تهیه ی نقشه های کاربری اراضی سال های ۱۳۶۹ و ۱۳۸۸ از تصاویر ماهواره ای لندست استفاده شد. سپس تصاویر ماهواره ای با استفاده از الگوریتم شبکه ی عصبی مصنوعی با دقت قابل قبولی در هشت کلاس کاربری (زراعت دیم، زراعت آبی و باغات، جنگل انبوه، جنگل نیمه انبوه، جنگل تنک، مراتع متوسط، مراتع فقیر و مناطق مسکونی) طبقه بندی شدند. در نهایت نقشه های کاربری اراضی حاصله مورد مقایسه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل تغییرات نشان داد که مساحت جنگل­های انبوه و نیمه انبوه در طی این سال ها به ترتیب ۴۸/۸ و ۲۶/۱۲ درصد کاهش یافتند و جای خود را به جنگل های تنک شده و مراتع دادند که هر کدام به ترتیب ۳۹/۱۰ و ۳۵/۱۲ درصد افزایش یافتند، هم­چنین اراضی کشاورزی (زراعت دیم، زراعت آبی و باغات) به طور کلی ۷۹/۱ درصد کاهش و مناطق مسکونی نیز در این سال ها ۱۹/۰ درصد افزایش یافتند. با توجه به این که پوشش زمین در این دوره دستخوش تغییر شده است، این تغییرات می توانند علاوه بر اثرات منفی بر محیط زیست و منابع طبیعی، سبب افزایش بلایای طبیعی مانند سیل شود.

Keywords:

Artificial neural network , Classification , Land sat satellite images , Land use , Remote sensing , تصاویر ماهواره ای لندست , سنجش از دور , شبکه ی عصبی مصنوعی , طبقه بندی , کاربری اراضی