برآورد ضریب رسوبدهی در حوزه آ بخیز شفارود گیلان

تاثیر عملکرد هریک ازاجزاء تشکیل دهنده یک حوزه آبخیز را می توان در شدت فرسایش و رسوب تولید شده از آن مشاهده نمود و مورد ارزیابی قرارداد. معمولا در هر حوزه مقدار فرسایش بیش از مقدار رسوب است و علت آن نیز ترسیب مواد فرسایش یافته در سطح حوزه براثر وجود تله های طبیعی رسوبی می باشد. لذا لازم است رابطه موجود بین ضریب رسوب دهی وپارامترهای فیزیکی هر حوزه تعیین و با آگاهی از مقدار آن برنامه ریزی های لازم و سیاست های مدیریتی را به مرحله اجرا در آورد. بنابر این با شناخت عوامل موثر در ضریب رسوبدهی حوزه ها می توان استراتژی کنترل رسوب را با دقت بیشتری تدوین نمود. در این تحقیق جهت مشخص نمودن ضریب رسوبدهی، حوزه شفارود با استفاده از نقشه ۵۰۰۰۰ :۱ توپوگرافی به شش حوزه تقسیم شد و میزان فرسایش و کلاس رسوبدهی حوزه براساس مدل MPSIAC محاسبه گردید. بر طبق روش فوق مقدار رسوبدهی سالانه ۵۰/۸۵۵ مترمکعب در کیلومتر مربع برآورد گردید. همچنین حجم رسوبات ورودی به سد از کل حوزه در حدود ۱۶/. میلیون مترمکعب در سال است. در حوزه شفارود برای محاسبه گل آلودگی با استفاده از مقدار رسوب ویژه۳/۵۵۶ تن در سال در کیلومتر مربع و مقدار دبی ویژه ۳/۲۹۶ لیتر درثانیه در کیلومتر مربع استفاده شده که مقدار این ضریب برابر ۰۶/۰ کیلوگرم در مترمکعب بدست آمد است. نتایج بدست آمده نشان میدهد که مساحت با ضریب رسوبدهی رابطه معکوس دارد (۹۸/۰=r). در صورتی که همبستگی شیب با ضریب فرسایش رابطه مستقیم داشته است (۸۶/۰=r) و همچنین همبستگی زمان تمرکز نیز رابطه معکوس دارد. مقدار متوسط ضریب رسوبدهی در منطقه فوق ۷۷ درصد می باشد روش انجام گرفته با روش های دیگر برآورد فرسایش نیز مقایسه و واسنجی شده است.

Keywords:

فرسایش خاک , MPSIAC , ضریب رسوب , شفارود , گیلان