بررسی روش های مختلف تخمین نیازآب زیست محیطی(مطالعه موردی: رودخانه الندچای)

زمینه و هدف: طرح های توسعه منابع آب دارای اثرات زیست محیطی متعددی می باشد که تغییر رژیم طبیعی رودخانه و کاهش جریان سطحی پایین دست از مهم ترین آن است. برآورد جریان زیست محیطی مورد نیاز برای سلامت رودخانه ها و اکوسیستم های آبی پایین دست از اهمیت ویژه ای برخوردار است. راهکار پایدار، تجدیدنظر در تخصیص آب برای مصارف مختلف و افزایش سهم جریان زیست محیطی از ۱۰%کنونی به ۲۰ تا ۴۰% آورد سالیانه رودخانه ها است. هدف این پژوهش، ارزیابی توزیع ماهیانه جریان زیست محیطی یک رودخانه شاخص با جریان دائمی (رودخانه الندچای) از روش های موجود هیدرواکولوژیکی بوده است. روش بررسی: در این مقاله، از هفت روش هیدرواکولوژیکی: ۱- Tennant؛ ۲- Tessman ۳- شاخص های تداوم جریان FDC ۴- Smakhtin ۵- FDC shifting ۶- DRM و ۷- روش کیفیت آب موسوم به رابطه Q) استفاده شده است. نتایج برآورد جریان زیست محیطی رودخانه الندچای در سال ۹۷ از روش های مختلف محاسبه گردید. یافته ها: بر اساس این مقاله، حقابه زیست محیطی رودخانه الند چای در روش  FDC shiftingو با پذیرش شرایط رودخانه در حداقل وضعیت اکولوژیکی قابل قبول (کلاس مدیریت زیست محیطی C)، در ایستگاه هیدرومتری بدلان، شدت جریان متوسط سالیانه معادل ۵۶/۱ مترمکعب بر ثانیه برآورد گردید که از نظر مقدار دبی حقابه زیست محیطی از تمام روش های هفت گانه محاسبه شده بیش ترین مقدار را به خود اختصاص داده و روش Tennant هم در ایستگاه نامبرده ۳۹/۰ محاسبه گردید. بقیه روش ها بین دو روش یادشده قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج مقاله حاضر دقت روش FDC shifting   را با کلاس زیست محیطی C که در ایستگاه مورد مطالعه برابر با ۵۶/۱ مترمکعب در ثانیه است، به عنوان کلاس مدیریت زیستی برای رودخانه الندچای نشان می دهد. این نتایج نشان می دهد که روش های سریع محاسبه جریان زیست محیطی بکار رفته در ایران، عمدتا بدون در نظر گرفتن شرایط زیست محیطی ایران بکار برده می شود. این امر دقت نتایج حاصل را بشدت کاهش داده وگاه حتی نتایج معکوسی را حاصل می کند.

Keywords:

نیاز زیست محیطی , روش های اکوهیدرولوژیکی , رودخانه , الندچای