قرینه شناسی در اصول فقه مقارن

قرائن به جمیع اقسامش تاثیری انکارناپذیر در شکل گیری ظهور لفظی منابع نقلی دارد، ولی چگونگی این تاثیر با توجه به تعریف قرینه و تفکیک آن از ذوالقرینه و با توجه به اقسام قرائن محل بحث است. در آثار اصولیان از مذاهب مختلف به ضابطه ای کلی در شناخت قرینه از ذوالقرینه می توان رسید و در تقسیم قرائن، به دو مسیر مختلف برای دسته بندی قرائن و نحوه تاثیر آنها باید توجه کرد. در دسته بندی سنتی علم اصول، که در اصول فقه شیعه تکامل یافته است، هفت نوع تقسیم وجود دارد که بیشتر آنها ناظر به جنس قرینه است، ولی در دسته بندی دیگری که محققان اهل سنت مطرح کرده اند قرائن بر اساس نحوه تاثیر در دلالت ذوالقرینه به پنج قسم تقسیم شده اند. نتیجه این گونه مطالعه تطبیقی آن است که بحث قرینه شناسی تکمیل شود و این نیازمند هر دو گونه بحث است؛ هم بحث از ماهیت و جنس قرینه، و هم بحث از نحوه دخالت آن در دلالت، تا در نهایت بتوان میان اجمال و ظهور، مرزبندی روشنی پدید آورد و ابعادی از نظریه تفسیر متن نزد اصولیان را روشن کرد. در هر دو بحث، تحلیل و بررسی انتقادی دیدگاه ها نیز انجام شده است.

Keywords:

قرینه شناسی , قرائن , قرینیت , اقسام قرینه