سنجش و اندازه گیری آلودگی های فلزات سنگین در رسوبات ساحلی خلیج فارس

چکیده در سال های اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام، تولیدات آلومینیوم و روی، تعمیر و ساخت کشتی، تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندرعباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس آب های ساحلی منطقه شده است. لذا شناسایی و اندازه­گیری و ردیابی عناصر فلزات سنگین در رسوبات آب های ساحلی با توجه به اثرات زیانباری که بر اکوسیستم­های دریایی و از جمله آبزیان و به تبع آن بر انسان اثر می­گذارد از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. بر این مبنا در این تحقیق میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی مناطق هدف بندرعباس مورد سنجش قرار گرفت. کلیه مراحل نمونه برداری و هضم رسوب طبق روش استاندارد موپام(MOOPAM) انجام یافت. میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات به ترتیب ۲/۰ ± ۲/٬۳۵ ۱/۰ ± ۶/۱۴۹ میکرو گرم بر گرم وزن خشک و ۱۵/۷±۹۱/۴۲  گرم بر کیلوگرم وزن خشک رسوب به دست آمد. این مقادیر با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهانی و دیگر مناطق داخلی و خارجی مقایسه و تجزیه و تحلیل شد. بررسی آماری (ANOVA : Single Factor) نشان داد که متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معناداری دارند. دو عنصر سرب و آهن با ضریب هم بستگی ۱۲/۰- بیشترین هم بستگی را دارند و بعد از آن عناصر سرب و مس با ضریب هم بستگی۱۶۲۰/۰ -  قرار دارند. با توجه به ضریب هم بستگی منفی و معنی دار بین این عناصر مشخص می شود که منشاء ایجاد فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات یکسان است.

Keywords:

فلزات سنگین , خلیج فارس , بندرعباس , رسوبات ساحلی