بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت های اجرای اصول جنگل در جنگل های شمال ایران (ریو تا ژوهانسبورگ)

با مطالعه روند تغییرات حاصل در جنگل های شمال کشور از طریق بررسی وضعیت کمی و کیفی ، وضعیت حفاظتی و حمایتی، وضعیت تولید انواع فرآورده های جنگلی و محصولات چوبی و دیگر اطلاعات مربوط به این جنگل ها و مقایسه و تطبیق وضعیت موجود با اصول و عناصر موجود در اصول جنگل نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت های اجرای این اصول به شرح زیر می باشد: از جمله تهدیدها و نقاط ضعف اجرای اصول جنگل، در جنگل های شمال می توان اشاره نمود به: حضور دام در جنگل؛ کاهش سطح جنگل ها؛ عدم توجه به تهیه و تولید محصولات فرعی جنگل؛ عدم مشارکت زنان و جوانان در مدیریت جنگل ها؛ قاچاق و برداشت بی رویه چوب؛ عدم توجه به سنت، فرهنگ و دانش بومی مرتبط با جنگل؛ عدم آگاهی تشکل های زیست محیطی از وجود اصول جنگل و ....  از سوی دیگر برخی از فرصت ها و نقاط قوت اجرا  نیز به قرار زیر است: اجرای موثر طرح های مرتبط با احیا، حفاظت و بهره برداری از جنگل های شمال کشور توسط سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ حضور تعداد زیادی از تشکل های زیست محیطی در سه استان شمالی کشور؛ وجود قوانین ملی در راستای اصول جنگل؛ وجود تعاونی های بهره برداری جنگل نشینان به منظور مشارکت آنان در مدیریت جنگل ها؛ برگزاری دوره های آموزشی جهت کارکنان و متخصصان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ آموزش های ترویجی به بهره برداران و ساکنان حوزه آبخیز و ... . با در نظر گرفتن موارد فوق، راهکارهایی به منظور ارتقای مدیریت پایدار جنگل های شمال پیشنهاد گردیده که موارد مهم  آن عبارتند از: اصلاح و تکمیل طرح تجمیع جنگل نشینان؛ افزایش نقش مردم و مشارکت مردمی؛ افزایش مشارکت بین المللی در امر مدیریت زیست محیطی جنگل های شمال (افزایش همکاری های فنی و مالی)؛ اصلاح نظام آموزشی در ابعاد محلی در جهت تاکید بر موضوعات زیست محیطی؛ ارتقای فن آوری در سیستم های دام داری و کشاورزی متناسب با استعدادها،  امکانات و شرایط موجود در شمال کشور؛ برقراری ارتباط تنگاتنگ متولیان منابع طبیعی با دانشکده های منابع طبیعی و موسسات علمی؛ ایجاد بانک اطلاعات منابع طبیعی؛ و ... . یکی از اهداف کمیته فرعی اصول جنگل – متولی  اصول جنگل در کشور – بومی نمودن اصول جنگل می باشد. برنامه صیانت از جنگل های شمال می تواند به عنوان نسخه بومی این اصول مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

مدیریت محیط زیست , اصول جنگل , جنگل های شمال ایران