تبیین کنش های دوگانه نمای شخصیت های سالم قرآنی و مقایسه آن با کنش های ناشی از «نقاب» در روان شناسی

انبیاء و صالحان به عنوان مربیان معرفی شده در قرآن، گاه به ضرورتو با هدف تبیین معارف دینی یا آموزش نکات اخلاقی و تربیتی از بروز عقیده حقیقی و شخصیت فردی خود، خودداری نموده و نقشی متفاوت ارائه نموده اند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین کنش دوگانه نمای شخصیت های سالم قرآن کریم و مقایسه آن با مفهوم نقاب در روان شناسی است. روش پژوهش، تحلیل محتوای آیات قرآن کریم در مورد رفتارهای اجتماعی انبیای الهی با تاکید بر رفتارهای سه پیامبر الهی حضرت ابراهیم، حضرت موسی و حضرت یوسف (علیهم السلام) و برخی از افراد صالح است. در مرحله نخست، رفتارهایی که ظاهر عمل شخص با عقیده باطنی او ناسازگار است شناسایی شده و در طبقات تبیینی دسته بندی شده است که عبارتند از تجاهل عارف، صحنه سازی، به در بگو دیوار بشنود، محاجه به زبان خصم، توریه، تعفف از اظهار نیاز، رازپوشانی و صبر بر کراهت نسبت به دیگران. سپس، این رفتارهای به ظاهر دوگانه، با مفهوم پرسونا در روان شناسی مقایسه شده اند. نتیجه این که بین «رفتارهای دوگانه نمای انبیاء» و «رفتار حاکی از پرسونا» در ظاهر و تعریف ماهوی عمل شباهت وجود دارد و تفاوت ها در زمینه ماهیت، هدف، اثر، معیار انتفاع و شخص منتفع است.  

Keywords:

پرسونا , نفاق , تقیه , توریه , شخصیت های سالم , رفتار اجتماعی انبیاء