تلفیق داده های زمینی و ماهواره ای برای پهنه بندی خشک سالی (مطالعه موردی: دشت ملایر)

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین پیامدهای خشک سالی، کاهش تراکم پوشش گیاهی است. با کاهش پوشش گیاهی، شرایط محیطی برای بروز مشکلات مختلف نظیر فرسایش خاک، افزایش میزان رواناب سطحی و خطر بروز سیل فراهم می شود. بر این اساس، ارزیابی اثرات خشک سالی بر روی پوشش گیاهی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف تحقیق حاضر این است که با استفاده از نمایه تاثیر خشک سالی (IDI)، امکان بهره گیری از داده های تلفیقی زمینی و ماهواره ای در منطقه مورد مطالعه سنجیده شود. روش بررسی: در این پژوهش شاخصی به نام نمایه تاثیر خشک سالی (IDI) استفاده شده است که بیانگر تاثیرات درازمدت شرایط اقلیمی منطقه مطالعاتی، بر وضعیت پوشش گیاهی آن منطقه است. در این مطالعه نمایه IDI با تلفیق داده های ایستگاه های هواشناسی دشت ملایر برای تهیه نقشه های بارندگی و دمای دشت (آمار ۵ ایستگاه سینوپتیک موجود در داخل و خارج منطقه موردمطالعه، با مقیاس ۲۰ ساله) و یک سری از داده های ماهواره ای سنجنده لندستOLI، TM و ETM+ برای تهیه نقشه پوشش گیاهی NDVI (مشتمل بر ۶ تصویر در ماه مه و سال های ۲۰۰۰، ۲۰۰۲، ۲۰۰۷، ۲۰۰۹، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ میلادی) محاسبه و سپس پهنه بندی شد. پژوهش حاضر در اردیبهشت سال ۱۳۹۸ انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد ارتباط خوبی بین داده های تلفیقی (IDI) و شاخص بارش استاندارد شده (SPI) برقرار است که نشان دهنده کارایی بالای داده های تلفیقی است. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین میانگین شاخص SPI و IDI همبستگی بالایی برابر با ۹۶۳/۰ در سطح معنی داری ۰۱/۰P< وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: تاکنون برای مطالعه خشک سالی ها از داده های زمینی و ماهواره ای به وفور استفاده شده است، اما شاخصی که از تلفیق این داده ها به دست آمده باشد کمتر موردتوجه محققان قرارگرفته است، بنابراین هدف و نوآوری این تحقیق این است که با استفاده از نمایه تاثیر خشک سالی (IDI)، امکان بهره گیری از داده های تلفیقی زمینی و ماهواره ای در منطقه موردمطالعه سنجیده شود.  

Keywords:

نمایه تاثیر خشک سالی , پوشش گیاهی , سنجش ازدور , دشت ملایر