کاربرد سلنیوم در کاهش خسارات ناشی از تنش همزمان کادمیوم، نیکل و سرب بر جوانه زنی و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاهچه خیار (Cucumis sativus L.)
Publish place: Journal of Seed Research، Vol: 8، Issue: 27
Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 208
This Paper With 19 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_SEEDR-8-27_007
تاریخ نمایه سازی: 27 مهر 1400
Abstract:
سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتیاکسیدانی و آنتیویروسی که باعث تقویت سیستم دفاعی و افزایش سازگاری گیاهان در شرایط تنشهای محیطی میشود. در این پژوهش تاثیر کاربرد سلنیوم در شرایط تنش ناشی از حضور همزمان سه عنصر سنگین کادمیوم، نیکل و سرب در محیط کشت گیاه خیار (Cucumis sativus L. cv Super Dominus) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور پژوهشی در دو مرحله آزمایش جوانهزنی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. آزمایش اول با هدف تعیین سطح بهینه تاثیر سلنیوم و سطوح آستانه سمیت فلزات سنگین در گیاهچه خیار با سطوح تیمار سلنیوم (صفر، ۴، ۶، ۸، ۱۰ میلیگرم بر لیتر از منبع سلنات سدیم) کادمیوم (صفر، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵ میکرومولار از منبع کلریدکادمیوم) نیکل (صفر، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۰۰ میکرومولار از منبع کلریدنیکل) و سرب (صفر، ۲۰، ۴۰، ۶۰، ۱۰۰ میکرومولار از منبع کلریدسرب) صورت پذیرفت. تیمارها در آزمایش دوم شامل سلنیوم (صفر و ۸ میلیگرم بر لیتر)، کادمیوم (صفر و ۲۵ میکرومولار)، نیکل ( صفر و ۲۰۰ میکرومولار) و سرب (صفر و ۱۰۰ میکرومولار) بودند. نتایج نشان داد که حضور عناصرسنگین در محیط کشت باعث کاهش معنیدار شاخصهای جوانهزنی بذر خیار گردید و با افزایش تعداد عناصر سنگین در محیط کشت، کاهش در این شاخصها مشهودتر بود ولی کاربرد سلنیوم باعث بهبود در سرعت و در صد جوانهزنی، افزایش طول ساقهچه و ریشهچه و وزن تر و خشک گیاهچه در تمامی تیمارهای آزمایشی شد. حضور عناصر سنگین (به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر) باعث کاهش معنیدار پایداری غشاء سلولی (EL) و افزایش میزان شاخص مالون دیآلدئید (MDA) گردید و سلنیوم در کاهش آسیبهای غشاء سلولی در شرایط تنش تاثیر قابلتوجهی داشت. همچنین تیمار با سلنیوم در شرایط سمیت فلزاتسنگین باعث بهبود چشمگیر فعالیت آنتیاکسیدانی و افزایش میزان فعالیت آنزیمهای کاتالاز (CAT)، گایاکول پراکسیداز (GPX) و آسکوربات پراکسیداز (APX) در برگ گردید ولی بیشترین تاثیر این عنصر در تیمار عناصر سنگین به تنهایی و بدون ترکیب با یکدیگر مشاهده شد. در کل نتایج نشان داد که سلنیوم از طریق بهبود شاخصهای جوانهزنی و فعالیت آنتیاکسیدانی باعث کاهش خسارات ناشی حضور همزمان عناصر سنگین (Cd، Ni، Pb به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر) در گیاهچه خیار میگردد.
Keywords:
Authors
لیلا شکاری
دانشجوی دکتری باغبانی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
حسین آروئی
استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
امین میرشکاری
۳استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، ایران
حسین نعمتی
استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد،