تاثیر تنش های خشکی و شوری بر جوانه زنی بذر، رشد و محتوای پرولین گیاهچه شاهی (Lepidium sativum L.)

به منظور بررسی اثر تنش های خشکی و شوری بر جوانه زنی بذور گیاه شاهی، دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش های خشکی و شوری شامل هفت سطح فشار اسمزی صفر، ۲-، ۴-، ۶-، ۸-، ۱۰- و ۱۲- بار بود که به ترتیب با استفاده از محلول پلی اتیلن گلیکول (PEG) و کلرید سدیم (NaCl) اعمال شد. نتایج نشان داد که تنش شوری بر شاخص های درصد و سرعت جوانه زنی تاثیر معنی داری نداشت اما تنش خشکی از ۸- بار به بالا سبب کاهش معنی دار این صفات گردید بطوریکه سطوح ۱۰- و ۱۲- بار تنش خشکی به ترتیب سبب کاهش ۴/۲۵ و ۶/۵۰ درصدی سرعت جوانه زنی و ۳/۲۹ و ۶/۵۰ درصد جوانه زنی شاهی نسبت به شاهد گردید. طول ریشه چه، ساقه چه، طول گیاهچه، وزن خشک ریشه چه، ساقه چه و کل با افزایش تنش خشکی از صفر به ۱۲- بار به ترتیب ۹/۹۷، ۲/۹۵، ۴/۹۶، ۲/۹۸، ۸/۹۴ و ۲/۹۲ درصد کاهش یافتند. افزایش سطح تنش شوری از صفر به ۴- بار، به ترتیب ۸/۲، ۴/۱۱، ۹/۶، ۶/۳، ۸/۹ و ۲/۷ درصد افزایش در این صفات مشاهده گردید اما با افزایش تنش به بالاترین سطح ( ۱۲- بار)، به ترتیب ۴/۹۷، ۳/۹۵، ۵/۹۶، ۴/۹۶، ۳/۹۶ و ۳/۹۶ درصد در مقایسه با شاهد کاهش یافتند. شاخص بنیه بذر در هر دو تنش کاهش یافت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که گیاه شاهی در مرحله جوانه زنی و در مواجهه با تنش های شوری و خشکی در بازه ی تیمارهای اعمال شده در این آزمایش، به ترتیب متحمل و نیمه متحمل است.

Keywords:

درصد جوانه زنی , سرعت جوانه زنی , پلی اتیلن گلیکول , NaCl