بررسی کارایی پودراستخوان ماهی مرکب درحذف رنگ راکتیو قرمز۱۹۸ از محلول های آبی

چکیده سابقه و اهداف: ترکیبات رنگی از آلاینده های مهم زیست محیطی محسوب  شده که غالبا سمی، سرطانزا و جهش زا بوده و می توانند باعث آلرژی و مشکلات پوستی  شوند. لذا آلاینده های رنگی قبل از تصفیه به محیط زیست باید تصفیه گردند.  هدف از این مطالعه بررسی کارآیی پودر استخوان ماهی مرکب در حذف رنگ راکتیو قرمز ۱۹۸ از محلولهای آبی و بررسی تاثیر پارامترهای مختلف بر فرآیند جذب آن بوده است. روش بررسی: این مطالعه به صورت تجربی و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است. در این تحقیق اثر غلظت اولیه رنگ (۲۵ و ۵۰ میلی گرم در لیتر)، جرم جاذب (۱، ۵/۱، ۲، ۵/۲ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر)، زمان واکنش (۱۰، ۳۰، ۶۰، ۱۲۰، ۱۸۰، ۲۴۰ دقیقه) و pH (۴، ۷، ۱۰)  بر حذف رنگ راکتیو قرمز ۱۹۸ مورد بررسی قرار گرفت. طول موج حداکثر جذب رنگ (;lambdamax) با استفاده از اسپکتروفتومتر UV/Vis(مدلSP-۳۰۰۰ Plus) تعیین و غلظت مقادیر مجهول رنگ به روش اسپکتروفتومتری تعیین گردید. جاذب مورد نظر در شرایط آزمایشگاهی تهیه و با استفاده از الکهای استاندارد ASTM با اندازه های مش بین ۶۰ و ۱۰۰ دانه بندی شد. یافته ها: براساس آنالیز طیف جذبی رنگ مورد نظر، طول موج حداکثر جذب(;lambdamax)رنگ راکتیو قرمز ۱۹۸ درحد ۵۱۸ نانومتر تعیین گردید. نتایج نشان داد که افزایش دوز جاذب از ۲ گرم به ۵/۲ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر از محلول رنگ با غلظت ۲۵ و۵۰ میلی گرم در لیتر به ترتیب منجر به افزایش راندمان جذب از ۸۵%  به ۸۶ % و از ۷۳ %  به ۷۷%  گردید. افزایش pH اولیه محلول از ۴ به ۱۰ به دلیل آزاد شدن ترکیبات کربناته از جاذب به محیط واکنش و تغییر  pH نهایی  محلول به حدود ۹ تا ۵/۹، تاثیر چندانی  بر روی راندمان جذب نداشته و برای غلظت های ۲۵ و ۵۰ میلی گرم در لیتر به ترتیب راندمان جذب از ۸۵%  به ۷۳%  رسیده است. بررسی اثر غلظت اولیه رنگ در حذف نشان داد که با افزایش غلظت اولیه رنگ از ۲۵ به ۵۰ میلی گرم در لیتر با ثابت نگهداشتن دوز جاذب، راندمان جذب از ۸۷%  به ۷۵% کاهش می یابد ولی ظرفیت جذب(qe)از ۰۸/۱ به ۸۲/۱ افزایش می یابد. به علاوه بیشترین میزان جذب رنگ در ۳۰ دقیقه اولیه واکنش اتفاق افتاد. نتیجه گیری: پودراستخوان ماهی مرکب جاذب طبیعی و ارزان قیمتی است که می توان از آن برای حذف آلاینده های زیست محیطی استفاده کرد.  

Keywords:

Cuttle fish bone powder , Reactive Red ۱۹۸ dye , Absorption , Natural absorbent , پودراستخوان ماهی مرکب , رنگ راکتیو قرمز۱۹۸ , جذب سطحی , جاذب طبیعی