گفتمان دیگرشدن طبیعت: خوانش بوم گرایی پسااستعماری موجودات وحشی کمیاب در رمان امواج گرسنه اثر آمیتاو گوش

چکیدهامروزه مباحث مربوط به طبیعت و محیط زیست از ارزش خاصی به خصوص در علوم انسانی برخوردار است. محل تلاقی علوم انسانی و علوم طبیعی بررسی رابطه بین انسان و طبیعت است و اینکه تا چه حد این دو مقوله با هم در ارتباط تنگاتنگ هستند و بر هم تاثیر متقابل دارند. در این راستا، مقاله حاضر با تمرکز بر رمان امواج گرسنه (۲۰۰۴) اثر آمیتاو گوش ( -۱۹۵۶) نویسنده بنگالی هندی به نقد این اثر از دیدگاه بوم­گرایی-پسااستعماری می­پردازد، که حاصل ادغام دو نظریه بوم­گرایی و پسااستعماری می باشد. نقد بوم­گرایی، نقدی است که علوم انسانی، علوم طبیعی و علوم زیستی محیطی را به هم ارتباط می­دهد. طبیعت به بهترین وجهی از جنگل­ها و دریاها گرفته تا موجودات اهلی و وحشی مورد توجه نویسندگان و به خصوص رمان­نویسان قرار می­گیرند. امواج گرسنه، همانطور که از عنوان آن مشهود است، به شکل خاصی به طبیعت دریا و نقش امواج دریا و به طبع موجودات دریایی می پردازد. علاوه بر دریا جزایری که اطراف دریا را احاطه کرده­اند نیز از فضاهای شگفت انگیزی هستند که نویسنده آن­ها را ترسیم کرده و فضای مناسبی برای زیستگاه حیوانات وحشی، به خصوص ببر بنگالی، ایجاد­کرده است. شخصیت اصلی رمان، پایا، دختر جوان سیتولوژیستی است که به مطالعه گونه­های کمیابی از ماهی­ها، به کمک ماهیگیر محلی فوکر که یک بوم­گرای بالافطره است، می­پردازد. پایا در حین مطالعه دولفین­ها با طبیعت وحشی ببرها نیز رودررو می­شود. ماجراهای طبیعت-محور رمان بر­اساس سرنوشت شخصیت­های کلیدی رمان رقم می­خورد. امواج گرسنه در عین ترسیم وقایع و حوادثی که در طبیعت رخ می­دهند به بررسی تاریخچه پیدایش گونه­های جانوری و گیاهی در منطقه خیالی و واقعی هندوستان پرداخته و در این میان تاثیر انسان بر محیط و بالعکس را نشان می­دهد. نظریات بوم­گرایانه چریل گلاتفلتی و هارولد فروم (۱۹۹۶)و جنبه­های بوم­گرایی پسااستعماری گراهام هوگان و هلن تیفین (۲۰۱۰) برای تحلیل رمان مورد استفاده قرار می­گیرند و جهت اصلی بحث را به­سوی خوانش گفتمان جدیدی از دیگرشدن طبیعت سوق می­دهد. سرانجام مقاله به این نتیجه می­رسد که وقتی یک حلقه از اکوسیستم حذف شود یا صدمه ببیند کل اکوسیستم تحت تاثیر قرار می­گیرد و تمامی پدیده­های طبیعت دستخوش تغییرات و تحولات بحرانی خواهند شد.