تفکیک و شناسایی تعدادی از لا ین ها و هیبریدهای برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از نشانگرهای مولکولی مرتبط با تحمل به سرما

به منظور تعیین قرابت ژنتیکی چهار لاین ایرانی حساس به سرما و پنج لاین مقاوم به سرما با منشا IRRI و ۲۰ هیبرید حاصل از تلاقی آن­ها، تعداد ۲۴ نشانگر SSR مرتبط با QTL­های کنترل کننده مقاومت به سرما و چهار نشانگر مرتبط با ژن­های مقاومت به سرما مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی ارتباط بین نشانگرهای SSR مرتبط با QTL­های کنترل­کننده مقاومت به سرما با ارقام حساس و مقاوم به سرما نشان داد که نشانگرهای RM۲۹۲، RM۲۶۱، RM۲۷۰، RM۲۶۳، RM۲۸۳، RM۷۲۰۰، RM۷۰۰۳، RM۲۳۹، RM۶۷۷۰، RM۱۰۱ و RM۳۳۵ به خوبی توانستند ژنوتیپ­های حساس ایرانی را از ژنوتیپ­های مقاوم به سرما با منشا IRRI جدا کنند. ژنوتیپ­های حسنی و بینام به ترتیب بیش­ترین و کم­ترین شباهت را با ژنوتیپ­های با منشا IRRI داشتند. نشانگرهای مرتبط با ژن­های مقاوم به سرما در بین والدین چند شکلی نشان ندادند. از میان ۲۴ نشانگر SSR استفاده شده، ۱۸ نشانگر چند شکلی نشان دادند که تعداد ۵۱ نوار چند شکل را بین ۹ ژنوتیپ والدی تولید کردند. از بین نشانگرهای SSR، RM۸۴ و RM۲۰۲ با شش و پنج نوار بیش­ترین و نشانگرهای RM۳۳۵، RM۲۹۲، RM۴۲۰،RM۳۴۱ ، RM۲۶۱، RM۲۷۰ و RM۲۸۳ با دو نوار کم ترین تعداد نوار چند شکل را ایجاد نمودند. محتوای اطلاعات چند شکلی (PIC) نشانگرهای SSR بین ۲۵/۰ تا ۴۰/۰ متغیر بود. تجزیه خوشه­ای به روش UPGMA بر اساس ضریب تطابق ساده و بر پایه نشانگرهای SSR، نه لاین والدینی و ۲۰ هیبرید آنها را در چهار گروه قرار داد، که به ترتیب شامل ۶، ۵، ۱۵ و ۳ ژنوتیپ بودند. در مجموع هیبریدها شباهت بیش­تری با ژنوتیپ­های IRRI داشتند. تابع تشخیص کانونی به روش خطی فیشر نشان داد که صحت گروه بندی حاصل از تجزیه خوشه­ای ۱/۹۳ درصد بود.

Keywords:

تابع تشخیص , تجزیه خوشه ای , ضریب تطابق ساده , مقاومت به سرما , نشانگرهای SSR