اثربخشی راهکارهای مدیریتی کاهش مصرف آب کشاورزی (مطالعه موردی: محدوده مطالعاتی مرودشت – خرامه)

بهرهبرداری بیرویه از منابع آب کشور به ویژه در بخش کشاورزی، ایران را با تهدید جدی روبرو کرده است. هدف اصلی در این مطالعه بررسی اثر بخشی راهکارهای مدیریتی ممکن در سطح مزرعه، بدون نیاز به تغییر سیستم آبیاری و صرف هزینه مضاعف برای کاهش مصرف آب کشاورزی شامل ارتقاء راندمان آب آبیاری، تغییر تاریخ کاشت و اعمال سطوح مختلف کمآبیاری با توجه به نوع کشت، سطح زیر کشت، شرایط واقعی مدیریت آبیاری (مقدار، تعداد آبیاری و ...) در نواحی مختلف محدوده مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفته است. تابع هدف مطالعه صرفهجویی در مصرف آب با پیشگیری از برداشت مازاد از منابع آب زیرزمینی قرار داده شده است. تکمیل و صحت سنجی اطلاعات تهیه شده (از سازمانهای اجرایی استان فارس) با جمعآوری اطلاعات مستقیم از ۱۵۸ مزرعه با پراکنش مناسب که معرف کل منطقه باشد انجام شده است. نتایج نشان داد، بهبود راندمان آبیاری برای کشتهای غالب در دو منطقه درودزن و کربال، بهترتیب منجر به صرفهجویی در مصرف آب تخصیصی به میزان (% ۱۱/۲) ۱۳۱/۵ و (% ۱۰/۸۳) ۳۳/۸ میلیون متر مکعب خواهد شد. نتایج حاصل از سناریوی تغییر تاریخ کاشت با استفاده از مدل شبیهسازی AquaCrop نشان داد با این الگوی مدیریتی میتوان به میزان(% ۲/۷) ۳۱/۶ و (% ۲/۹۴) ۹/۱۷ میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفهجویی کرد. در عین حال بررسی سطوح مختلف کمآبیاری نشان داد میتوان به میزان به ترتیب (% ۷/۳) ۸۵/۸ و (% ۸/۴) ۲۶/۲ میلیون متر مکعب در دو منطقه درودزن و کربال در مصرف آب صرفه جویی کرد.

Keywords:

مدیریت مصرف , راندمان , نیاز آبی , استان فارس , صرفه جویی