ضرورت پژوهش های مقایسه ای درحوزه بیماری ها در پزشکی دوره اسلامی

زمینه وهدف: ناظر به بند ۱۲ سیاست های ابلاغی سلامت و در جهت تبیین بخشی از طب سنتی ایران، لازم است پژوهش هایی با محوریت دانش اصطلاح شناسی در حوزه دانش بیماری شناسی در پزشکی سنتی ایران صورت گیرد، چراکه پژوهش های اولیه صورت گرفته در این زمینه نشان می دهد از نظر اصطلاح شناسی، واژگان مربوط به توصیف، تعریف و بازشناسی بیماری ها در متون مختلف پزشکی دوره اسلامی دچار تغییرات معنایی شده اند. روش: این پژوهش، یک مطالعه تاریخی – اصطلاح شناختی است که با استفاده از مجموعه ای از اهم متون پزشکی دوره اسلامی و ثبت دیدگاه ها و دستاوردهای مولفان صورت گرفته است. یافته ها: عوامل بسیاری بر پیدایی مجموعه ای از اصطلاحات پیرامون توصیف، تعریف و بازشناسی نام بیماری ها در متون پزشکی دوره اسلامی نقش داشته اند. زبان متون ( عموما فارسی یا عربی)، چگونگی ترجمه متن های پایه به زبان های به کار گرفته شده در ایران و تغییر معنایی واژگان در طول تاریخ از جمله این عوامل هستند. درعین حال،هرگونه پژوهش پایه در زمینه بیماری شناسی در طب سنتی ایران باهدف تبیین و بازشناسی معنایی این داده ها مستلزم در نظر گرفتن این تغییر معنایی هاهستند. نتیجه گیری: با در نظر گرفتن این موضوع که دانش پزشکی دوره اسلامی به شاخه های گوناگون تقسیم می شده است، به نظر می رسد یکی از مهم ترین این شاخه ها از نظر تولید واژگان و اصطلاحات تخصصی شاخه بیماری شناسی است که شامل مجموعه به نسبت وسیعی از نام یا توصیف بیماری ها است؛ اما براساس مولفه های چندی، از جمله استفاده از چند زبان مختلف یا به هم پیوستگی طولانی تاریخی در طب سنتی ایران و نیز ورود زبان های جدید پزشکی به ایران (از دوره قاجار به بعد) دگردیسی های معنایی مهمی در معنای نام بیماری ها صورت گرفته و واژه ای که در طب سنتی ایران به بیماری اطلاق می شده، امروزه به بیماری متفاوت دیگری اختصاص یافته است.

Keywords:

Iranian Traditional Medicine , Islamic Medicine , Medical Terminology , Pathology , آسیب شناسی , اصطلاح شناسی پزشکی , پزشکی اسلامی , پزشکی سنتی