ارزیابی توان بیش اندوزی گیاه شاهی برای پالایش گیاهی خاک های آلوده به کادمیم

آلودگی خاک با فلزات سنگین یکی از چالش های مهم در ارتباط با حفاظت منابع آب و خاک است. کادمیم یکی از مهم ترین آلاینده های زیست محیطی است که با توجه به تحرک خیلی زیاد در چرخه خاک- گیاه- انسان و اثرات نامطلوبی که بر انسان و حیوان دارد، پالایش آن از خاک های آلوده بسیار ضروری است. یکی از راه های آلودگی زدایی خاک گیاه پالایی است که در آن از گیاهان بیش اندوز برای جذب آلاینده ها از خاک های آلوده استفاده می شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی امکان آلودگی زدایی کادمیم از خاک با استفاده از گیاه شاهی بود. بدین منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۶ تیمار شامل شاهد، ۳، ۵، ۱۰، ۲۵ و ۵۰ میلی گرم کادمیم در هر کیلوگرم خاک و ۴ تکرار در گلخانه اجرا گردید. پس از طی دوره رشد، گیاهان از خاک برداشت و غلظت کادمیم تجمع یافته در اندام های هوایی و ریشه گیاه و همچنین خاک تیمارهای مختلف اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در تمام تیمارها با افزایش غلظت کادمیم در خاک، مقدار جذب کادمیم در ریشه افزایش می یابد. با افزایش غلظت کادمیم در خاک، غلظت کادمیم در اندام هوایی ۳/۱۹ و در ریشه حدود ۳۴ برابر شد. این نتایج نشان دهنده توانایی زیاد ریشه و اندام هوایی شاهی برای جذب کادمیم از خاک های آلوده است. مجموع میانگین مقادیر کادمیم جذب شده در ریشه ۱۸/۶۵ و در اندام هوایی ۸۶/۶۰ میلی گرم بر کیلوگرم بود. همچنین، با افزایش غلظت کادمیم، زمان لازم برای پالایش گیاهی نیز افزایش یافته و کمترین زمان لازم مربوط به پالایش غلظت ۳ میلی گرم بر کیلوگرم بود. بنابراین با توجه به اینکه شاهی گیاهی با دوره رشد نسبتا کوتاه و عملکرد بالا می باشد، می توان از این گیاه به عنوان گیاهی بیش اندوز برای پالایش خاک های آلوده به کادمیم استفاده کرد. 

Keywords:

آلودگی خاک , پالایش گیاهی , فلزات سنگین , کادمیم