مدلی کاربردی برای بهسازی خاک های شور و سدیمی

مدیریت بهینه خاک های شور، اهمیتی فراوان در حفاظت درست از منابع آب و خاک دارد. تجمع نمک­های محلول در ناحیه رشد ریشه از بزرگترین مشکلات خاک­های مناطق خشک و نیمه­خشک است. برای غلبه بر این مشکل، آبشویی نمک های محلول از این خاک ها ضروری است. مهم­ترین چالش در برنامه­های آبشویی، برآورد صحیح مقدار آب مورد نیاز برای اصلاح خاک­های شور و شور- سدیمی است. هدف از این پژوهش، ارائه مدلی تجربی برای تعیین مقدار آب آبشویی و مقایسه نتایج با برخی مدل­های تجربی موجود بود. بدین منظور، آزمایش هایی صحرایی در منطقه جفیر واقع در جنوب غرب خوزستان با مساحت ۲۱۲۸۵ هکتار و کلاس شوری و قلیائیت S۳A۲ انجام گرفت. آبشویی به روش غرقاب متناوب با استفاده از شش استوانه دوگانه در یک آرایش دایره­ای شکل انجام پذیرفت. در کلیه آزمایش­ها، ۱۰۰ سانتی­متر آب در چهار تناوب ۲۵ سانتی­متری به کار برده شد. آب مورد نیاز از رودخانه کارون تامین شد. چهار مدل ریاضی به داده­های مزرعه­ای برازش و بهترین مدل بدست آمد. برای منطقه مورد مطالعه، مدل توانی با ضریب تبیین ۸۳/۰ و خطای استاندارد ۴۴/۰ به عنوان مدل برتر برگزیده شد. نتایج نشان داد که روابط تجربی ارائه شده به وسیله رجب­زاده (۲۰۰۹)، هافمن (۱۹۸۰) و لفلار و شارما (۱۹۷۷) با نتایج حاصل از اجرای آزمون­های صحرایی، تطابق مناسبی ندارد. روابط ارائه شده به وسیله ریو (۱۹۵۷) و پذیرا و کاواچی (۱۹۸۱)، در مقایسه با مدل نوین ارائه شده در تخمین مقدار آب آبشویی خاک­ها دارای بیش برآوردی اندکی بود. روابط ارائه شده به وسیله ورما و گوپتا (۱۹۸۹)، پذیرا و کشاورز (۱۹۹۸)، اسدی و همکاران (۲۰۱۳) و دیلمان (۱۹۶۳) نیز در مقایسه با مدل نوین دارای کم برآوردی اندکی می باشند. 

Keywords:

آبشویی , بهسازی خاک , خاک های شور و سدیمی , منحنی های آبشویی