اثر تغییر اقلیم بر اطمینان پذیری تامین آب پایین دست سد کرخه و راهکارهای سازگاری با آن

افزایش جمعیت و رشد تقاضا برای آب، همواره مدیران این بخش را با چالشی اساسی مواجه نموده است. این در حالی است که تغییر اقلیم در آینده ای نه چندان دور بیش از پیش بر پیچیدگی های این چالش می افزاید. در این مطالعه به منظور بررسی اثر تغییر اقلیم بر سیستم تامین آب حوضه آبریز کرخه، نخست با استفاده از ۱۵ مدل GCMs و چند سناریوی انتشار گازهای گلخانه ای، تغییرات بارش و دما برای افق زمانی ۲۰۵۰ بررسی شد. سپس با واسنجی یک مدل بارش-رواناب، سری های زمانی بارش و دما، برای تولید سری های زمانی آورد رودخانه بکار گرفته شد. به دلیل عدم قطعیت مدل های GCMs در برآورد دما و بارش، آبدهی پیش بینی شده برای اواسط قرن جاری از ۵۶ درصد کاهش تا ۳۴ درصد افزایش، داشته اند. لذا برای حل مشکل عدم قطعیت، با استفاده از روش خوشه بندی سلسله مراتبی، ۳۵ سری زمانی آبدهی به ۵ خوشه گروه بندی و از هر خوشه یک نماینده انتخاب شد. ارزیابی وضعیت تخصیص آب با استفاده از مدل WEAP و به روش شبیه سازی انجام گرفت. همچنین سه استراتژی مدیریتی افزایش راندمان آبیاری، استفاده مجدد آب و تغییر الگوی کشت برای سازگاری با تغییر اقلیم ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که ساخت سدهای جدید به دلیل افزایش تخصیص آب در بالادست، می تواند اطمینان پذیری تامین آب کشاورزی پایین دست سد کرخه را تا کمتر از ۷۰ درصد کاهش دهد. همچنین استفاده مجدد از آب، با اطمینان پذیری ۹۱ درصد، به عنوان موثرترین راهکار برای سازگاری با تغییرات اقلیمی شناخته شد. هر چند تغییر الگوی کشت روشی کم هزینه تر است، لیکن اجرای آن منوط به همکاری کشاورزان می باشد.

Keywords:

تخصیص آب , تغییر اقلیم , حوضه آبریز کرخه , راهبردهای سازگاری