تئاتر ناکارآی ریچارد فورمن از منظر بالقوگی جورجو آگامبن

این مقاله جستاری است بر نقش زبان در تئاتر ریچارد فورمن از زاویه­ی «کودکی» و «بالقوگی» در اندیشه­ی سیاستی جورجو آگامبن. زبانی که فورمن در اجراهایش برای بازیگران به ارمغان می­آورد، مقابل ارجاع و دلالت به دنیای پیرامون می­ایستد و آن چه را که تجربه­ناپذیر و بیان­نشدنی است به صحنه می­کشد. هر آنچه بازیگران از آن سخن می­رانند، یا به عبارت بهتر، به کلام درمی­آورند، در پیکره­ی زبان و نظام ارجاع نمی­گنجد و این است تجربه­ی کودکی و بالقوگی ناب از منظر آگامبن. کودکی، پویایی حاصل از بودن در «میانگی» بین زبان و آوا، گفتمان و صدا است و هیچ گاه به یکی از این دو بسنده نمی­کند. از این رو، دیالوگ­ها نه به تک­گویی­های مهمل، بلکه به دنیایی ماسوای دنیای ملموس و دلالت­پذیر و از قبل تجربه شده اشاره می­کنند که در آن تماشاگران دستخوش نوعی از «نادانستن» و یا «بی­دانشی» خاص کودکی می­شوند. این تجربه­ی نوین از زبان و ماده­اش، یعنی تجربه­ی رخ-دادن زبان و نه دنیای بیرون و ارجاعاتش، بالقوگی دلپذیری را در اختیار تماشاگران قرار می­دهد. این بالقوگی، از نگاه آگامبن، ناب­ترین و حقیقی­ترین تجربه­ی سیاسی است که انسان می­تواند از آن بهره ببرد. بالقوگی، به معنای پایداری مقابل بالفعل­های قدرت، می­تواند خاستگاه هنری «ناکارآرا» باشد که هرگز اسیر به فعل درآمدن­های نظام­های حاکم نمی­شود و در کودکی و رنگارنگ توانش استوار باقی می­ماند.          

تئاتر ناکارآی ریچارد فورمن از منظر بالقوگی جورجو آگامبن Keywords:

ریچارد فورمن , جورجو آگامبن , بالقوگی , زبان , کودکی , ناکارآیی