بررسی جهتداری علوم تجربی از منظر برخی اندیشمندان معاصر

چکیدهرا میتوان از مهمترین مبانی معرفت شناسانه در راستای قبول و یا رد مساله « جهتداری علم » مسالهدانست و از همین رو موضوعی پر اهمیت به شمار میرود. « علم دینی »در نوشتار پیش رو، مساله مذکور از نگاه سه اندیشمند معاصر؛ یعنی آیت الله جوادی آملی، دکتر سروش وحجت الاسلام و المسلمین میرباقری مورد بررسی قرار گرفته است و سعی شده تا با تکیه بر مبانی وتصریحات هر یک، نظر ایشان در مساله جهتداری تبیین شود.برخی از اندیشمندان مذکور، مبانیای دارند که در نگاه اول با موضوع جهتداری علم سازگار نیست؛ ازجمله استاد جوادی آملی و دکتر سروش قائل به واقع نمایی علم هستند و فهم نسبی را رد میکنند، برخلاف آقای میرباقری که تعریف مشهور از علم را نقد و سخن از حضور فاعلی در فرایند فهم به میانآوردهاند و به نوعی قائل به نسبیت فهم هستند. در ترابط فهم و اختیار نیز استاد جوادی و دکتر سروشفهم را غیر اختیاری میدانند و در مقابل، حجت الاسلام میرباقری معتقد است فهم بدون اختیار شکلنمیگیرد.از این گذشته ظاهرا سایر مبانی این سه شخصیت، بر موضوع جهتداری علوم تجربی موجود صحهگذاشته و آن را تایید میکند. از جمله همگی قائل به تاثیر فلسفه در این علوم هستند. همچنین هر سه،فرضیهها و نظریهها را در علم موثر دانسته و از نقش شخصیت عالم و محیط پیرامون او در علم سخنگفتهاند.

Keywords:

جوادی آملی , میر باقری , سروش , علم , علم دینی , جهتدا ری علم , علوم تجربی , امور پیشینی