بررسی رابطه ارزش های فردی و مصرف سبز در بین دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی

 سابقه و هدف: رشد آلودگی­ های محیط زیست در چند دهه ­ی اخیر منجر به پیدایش نوع جدیدی از مصرف­ کننده به نام مصرف­ کننده سبز شده است. این افراد خود را در برابر محیط زیست مسئول می­ دانند و از محصول­ هایی استفاده می­ کنند که به محیط زیست کمتر آسیب بزند. با شناخته شدن این مصرف­ کنندگان شرکت­ها تلاش بیشتری برای سبزتر کردن فعالیت­ هایشان برای دستیابی به این بخش از بازار انجام می ­دهند. به همین جهت شناسایی فاکتورهایی که بر انتخاب محصول­ ها و خدمات سبز تاثیرگذار است اهمیت می­ یابد. از آنجا که ارزش­ های افراد به عنوان یک پدیده مهم اجتماعی در شکل­ گیری، کنترل و پیش بینی رفتار تاثیر گذار است، بنابراین می­ توانند بر رفتار مصرف سبز تاثیر بگذارد. درنتیجه هدف از این پژوهش بررسی رابطه هر یک از ارزش ­های اخلاقی با رفتار مصرف سبز است. مواد و روش­ها: این پژوهش از نوع کاربردی است که با استفاده از یافته ­های تحقیق ­های بنیادی درصدد شناسایی و حل مسئله­ های گوناگون بر می­ آید و از نظر مسیر نیز از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشکده ­ها و مقاطع تحصیلی دانشگاه شهید بهشتی ۱۷۰۶۷ نفر است که در سال ۱۳۹۶ در این دانشگاه تحصیل می ­کردند. این بررسی با استفاده از روش نمونه­ گیری در دسترس انجام شد که حجم نمونه ۳۷۵ نفر مشخص شد. تعداد ۳۵۳ پرسشنامه  قابل تحلیل وجود داشت. به منظور بررسی ارزش ­های دانشجویان از پرسشنامه ارزش­ های فردی شوارتز استفاده گردید که پایایی آزمون از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ۰.۸۹ به­ دست آمد. بمنظور سنجش مصرف سبز از مقیاس ۵ سئوالی استفاده شد که اعتبار و پایایی آن قابل قبول بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل یافته ­ها از روش­ های آماری توصیفی و استنباطی توسط نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج و بحث: مقایسه آماره­ های توصیفی در بین افرادی که از خودروهای سبز استفاده می­کنند نشان داد که ۷/۳۷ درصد افراد به دلیل حمل و نقل آسان در دانشگاه، ۳/۳۶ درصد افراد برای کمک به بهبود محیط زیست، ۲/۱۴ درصد افراد به دلیل قیمت مناسب و ۸/۱۰ درصد افراد برای تنوع در رفت و آمد از این خودروها استفاده می­ کنند. همچنین رابطه ترجیح استفاده از محصول سبز نسبت به سایر محصول­ ها با ارزش ­های اخلاقی شوارتز نشان داد که ضریب همبستگی بین ترجیح استفاده از محصول­ های سبز نسبت به سایر محصول­ ها و ارزش برانگیختگی برابر ۱۱۴/۰-r=  است، که در سطح۰۱/۰معنادار است. به عبارت دیگر بین ترجیح استفاده از محصول سبز و ارزش برانگیختگی رابطه منفی معنادار وجود دارد. درحالی که بین ترجیح استفاده از محصول سبز و دیگر ارزش­ها رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین بین استفاده از محصول سبز برای کمک به محیط زیست یا به عبارتی مصرف سبز و ارزش جهان گرایی رابطه معنادار وجود دارد (۰۱/۰p <،۱۴۵/۰r=). بین استفاده از محصول سبز برای کمک به محیط زیست و دیگر ارزش ها رابطه معناداری وجود نداشت. نتیجه­ گیری: نتایج نشان دادکه هر یک از ارزش­های شوارتز در مصرف کنندگان سبز از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند و تنها ارزش جهان گرایی رابطه مثبت و معناداری با استفاده از خودرو سبز برای کمک به بهبود محیط زیست یا به عبارتی مصرف سبز داشت. رابطه دیگر ارزش ­ها با مصرف سبز معنادار نبود. همچنین بین ترجیح استفاده از محصول سبز نسبت به دیگر محصول­ ها با ارزش برانگیختگی رابطه معنادار و منفی بود.

Keywords:

مصرف سبز , ارزش های فردی , خودروهای سبز , محیط زیست