شناسایی و تحلیل حقوقی- جرم شناختی موانع و محدودیت های نظارت پذیری مجرمان

چکیده زمینه و هدف:امروزهبا ظهور یک رویکرد نوین مدیریتی در مقابل مجرمان خطرناک، مفهوم نظارت در سیاست جنایی کشورها جایگاه ویژه ای یافته است. اجابت یا پذیرش تدابیر نظارتی از سوی مجرمان و سرپیچی و نقض دستورهای نظارتی و عوامل موثر بر نظارت پذیری و نظارت گریزی از موضوعات مهمی است که توجه یا بی اعتنایی به آن در توفیق و شکست یک برنامه نظارتی بسیار موثر است. مقاله حاضر با هدف بهره گیری از قوانین موضوعهایران و تکیه بر نتایج حاصل از مطالعه تطبیقی و قوانین برخی از کشورها ضمن تبیین مفاهیم نظارت گریزی و نظارت پذیری به دنبال شناساندن نقش مهم خانواده و کنشگران دولتی در فرمان پذیری مجرمان و نیز بررسی قوانین موضوعهایران و چند کشور دیگر در زمینه ضمانت اجرای نقض شرایط نظارتی است. روش:این تحقیق از نظر ماهیت ، توصیفی و از نظر هدف ،کاربردی است. اسناد مورد مطالعه این تحقیق،قوانین موضوعه ایران و نتایج حاصل از مطالعه تطبیقی و قوانین کشورهای دیگر در زمینه نظارت پذیریاست. یافته ها و نتایج: نتایج این تحقیق نشان داد که اجابت و پذیرش تدابیر نظارتی از سوی مجرمان، موضوع مهمی است که در حوزه های تجربی و نظری مورد بی توجهی قرار گرفته است. کمیت و کیفیت بالای نظارت پذیری افراد تحت نظارت، معیاری برای میزان موفقیت یک برنامه نظارتی محسوب می شود. در عین حال تخلف افراد تحت نظارت از اجرای تدابیر نظارتی که از آن به نظارت گریزی تعبیر می کنیم، عامل شکست برنامه نظارتی است. بخشی از چالشهای نظارت بر مجرمان، معلول خلاهای قانونی و مشکلات اجرایی است که امکان نظارت گریزی افراد را فراهم میکند، لذا تدوین قوانینی جامع در این زمینه اجتناب ناپذیر است.

Keywords:

نظارت , نظارت پذیری , نظارت گریزی , تدابیر نظارتی , کنشگران عدالت کیفری , مدیریت خطر