غلظت آهن، سرب، روی، مس، منگنز در پر گنجشک خانگی (Passer domesticus): شیوه نمونه بردای غیرمخرب

استفاده از پرندگان، به ­ویژه گونه ­های مقیم به ­عنوان پایشگر آلودگی فلزات سنگین ابزاری سودمند است زیرا زیست ­شناسی پرندگان به ­خوبی شناخته شده است، به ­علاوه برخی از آن ها از سطوح غذایی بالاتری در اکوسیستم ­ها تغذیه می ­کنند. بنابراین می توانند اطلاعاتی در مورد وسعت آلودگی در تمام شبکه غذایی فراهم آورند. این مطالعه در سال ۱۳۹۷ به­ منظور بررسی توزیع و غلظت فلزات سنگین (سرب، آهن، روی، مس، منگنز) در بافت پر گونه گنجشک خانگی در شهر دزفول انجام شد. تعداد ۶۰ قطعه گنجشک خانگی از منطقه شهری و ۱۰ قطعه از منطقه روستایی شهر دزفول به ­طور تصادفی در فصل بهار به ­کمک بومیان محلی جمع­ آوری شدند. ویژگی های زیست­ سنجی از قبیل طول بدن، طول بال، وزن و جنسیت نیز مورد بررسی قرار گرفت. از روش هضم اسیدی جهت آماده ­سازی نمونه ­های پر استفاده شد. نتایج به ­دست آمده با استفاده از نرم ­افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفت. انباشت فلزات سنگین در مناطق شهری و روستایی در بافت پر به ­ترتیب به ­صورت Fe > Zn > Mn >Pb > Cu به ­دست آمد. براساس نتایج به ­دست آمده میانگین فلزات آهن، مس، روی و منگنز در مناطق شهری به ­ترتیب ۱۰۶۱/۷۴، ۱/۹۵، ۱۲۳/۷۴ و ۳۲/۴۱ میلی گرم بر کیلوگرم و ۲/۶۹ میکروگرم بر کیلوگرم برای سرب به ­دست آمدند. هم ­چنین نتایج میانگین غلظت فلزات سنگین آهن، مس، روی و منگنز در بافت پر گنجشک خانگی مناطق روستایی نیز به­ ترتیب ۹۰۰/۶۰، ۱/۶۲، ۱۰۰/۰۴، ۲۳/۸۰ میلی گرم بر کیلوگرم و ۲/۷۵ میکروگرم بر کیلوگرم برای سرب به­ دست آمد. هم­ چنینن مقایسه میانگین فلزات سنگین حاکی از وجود اختلاف معنی ‎داری در سطح ۰/۰۵ فلز روی و منگنز بین مناطق روستایی و شهری در بافت پر بود.

Keywords:

فلزات سنگین , دزفول , گنجشک خانگی , تجمع زیستی