مدل سازی و بررسی متغیرهای زیستگاهی تاثیرگذار بر پراکنش یوزپلنگ ایرانی(Acinonyx jubatus venaticus) در پناهگاه حیات وحش نایبندان، با روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی (ENFA)

تعیین متغیرهای زیستگاهی تاثیر گذار بر مطلوبیت زیستگاه­ یکی از ارکان مدیریت و حفاظت گونه ­های ارزشمند محسوب می­ گردد، زیستگاه­ های مطلوب تاثیر به ­سزایی بر بقاء و تولیدمثل گونه­ ها خواهند داشت و در امر مدیریت و حفاظت حیات وحش مورد توجه قرار می ­گیرند. یوزپلنگ ایرانی یکی از گونه ­های در بحران انقراض می ­باشد. در این پژوهش به­ منظور بررسی متغیر­های زیستگاهی و تعیین زیستگاه ­های مطلوب یوزپلنگ ایرانی در پناهگاه حیات وحش نایبندان جهت حفاظت موثرتر از این گونه، داده ­های حضور گونه که طی چهار فصل در سال­ های۱۳۹۰-۱۳۸۸ جمع آوری گردید و با روش تحلیل عاملی آشیان بوم ­شناختی در نرم ­افزار Biomapper مورد بررسی قرار گرفت. پس از آماده­ سازی نقشه ­ها توسط نرم­ افزار Idrisi و Biomapper، متغیرهای زیستگاهی شامل ارتفاع، شیب، جهت، تیپ پوشش گیاهی و فاصله از منابع آب و فاصله از پاسگاه­ های محیط­ بانی وارد نرم­ افزار Biomapper گردید. جدول امتیاز حاصل از تحلیل عاملی نشان می­ دهد که یوزپلنگ ایرانی به مناطق تپه ماهوری تمایل دارند که دارای عوارض توپوگرافی مناسب برای مخفی شدن به­ منظور شکار طعمه است. هم ­چنین جهت ­های شمالی که به ­دلیل تابش کم ­تر خورشید و رطوبت نسبی بالاتر دارای پوشش گیاهی غنی­ تر و طعمه فراوان­ تر هستند، منجر به تمایل بیش ­تر گونه به حضور در این مناطق می­ گردد. تجزیه و تحلیل مدل مطلوبیت زیستگاه یوزپلنگ ایرانی در پناهگاه حیات وحش نایبندان نشان می­ دهد که یوزپلنگ ایرانی در این زیستگاه دارای پهنای آشیان بوم ­شناختی متوسط می­ باشد و به زیستگاه­ های حاشیه­ ای تمایل بیش ­تری نشان می ­دهد. 

Keywords:

Biomapper , مدل مطلوبیت زیستگاه , زیستگاه حاشیه ای , روش ENFA , یوزپلنگ ایرانی