مدل سازی مطلوبیت زیستگاه بهاره و تابستانه گراز (۱۷۵۸ Sus scrofa, Linnaeus) در پناهگاه حیات وحش جاسب اراک با استفاده از روش حداکثر آنتروپی

درک صحیح ارتباط بین توزیع حیوانات و زیستگاه آن­ ها می ­تواند نقش مهمی، در حفاظت و مدیریت گونه ­های در معرض تهدید داشته باشد. جمعیت­ های گراز وحشی (Sus scrofa) به ه­طور چشمگیر در دهه­ های اخیر در سرتاسر ایران افزایش یافته است. گسترش دامنه فعالیتی گراز وحشی در زیستگاه ­های مختلف، سبب افزایش تعارض این گونه با انسان شده است. بدین منظور، آگاهی از نیاز­های زیستی گراز نقش مهمی در برنامه­ریزی مدیریت گونه و زیستگاه دارد. مدل­ سازی مطلوبیت زیستگاه گونه گراز، به بررسی عوامل موثر بر مطلوبیت زیستگاه و کاهش مطلوبیت برخی نواحی، به­منظور کنترل اثرات مخرب آن­ ها می­ پردازد. هدف از مطالعه حاضر، مدل­ سازی مطلوبیت زیستگاه گراز در دو فصل بهار و تابستان در پناهگاه حیات­ وحش جاسب اراک، به­عنوان ابزاری مهم در شناسایی نحوه توزیع و پراکنش گونه­ ها، می ­باشد. در این مطالعه با استفاده از ده متغیر محیطی و روش آنتروپی بیشینه (MaxEnt) نقشه مطلوبیت زیستگاه گونه تهیه شد. نتایج حاصل از مدل با استفاده از آماره سطح زیر منحنی (AUC) و منحنی ویژگی عامل دریافت کننده (ROC) ارزیابی شد و اهمیت نسبی متغیر­ها براساس آزمون جک نایف مشخص شد. نتایج نشان داد که مدل در پیش بینی مناطق مطلوب زیستگاه گونه، موفق بوده است (۰/۷۷=AUC). براساس نتایج حاصل از تحلیل حساسیت سنجی، متغیر­های مدل رقومی ارتفاع، شیب و فاصله تا روستا بیش ­ترین تاثیر را در انتخاب زیستگاه مطلوب گونه داشته اند. بررسی­ ها نشان داد،گراز به مناطقی با تیپ پوشش گیاهی (Perennual grasses, Artemisia aucheri, Astragalus spp)، مناطق مسطح با شیب بسیار پایین (۰ تا ۷ درصد) تمایل بیش­تری دارد. مطلوبیت زیستگاه با، افزایش ارتفاع و کاهش فاصله از روستا رابطه عکس دارد.

Keywords:

گراز وحشی (Sus scrofa) , مدل سازی مطلوبیت زیستگاه , پناهگاه حیات وحش جاسب اراک , مدل مکسنت Maxent