بررسی لزوم استفاده از بودجه بندی بر مبنای فعالیت در سیستم حسابداری دولتی کشور

یکی از ابزار مدیریتی برای ایجاد توانایی در تعیین هزینه های واقعی در ارتباط با تولید یک محصول یا خدمت، تکنیک هزینه یابی بر مبنای فعالیتActivity Based Costing است که توسط کوپروکاپلان و همکاران آنان به وجود آمد و رویکرد جدیدی را به حسابداری و بودجه ریزی تحت عنوان هزینه یابی بر اساس فعالیت بودجه بندی براساس فعالیت پدید آورد. از اطلاعات به دست آمده توسط سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت استفاده های متعددی می شود، یکی از استفاده ها، بودجه ریزی بر مبنای فعالیت ABB) می باشد. به منظور اعمال مدیریت مؤثر هزینه ها، شرکت هایی که از هزینه یابی بر مبنای فعالیت ABC) استفاده می کنند، بودجه بندی بر مبنای فعالیت ABB) را هم به کار می گیرند. در روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت، تأمین و استفاده از منابع آنگاه مجاز است که انجام هزینه و صرف منابع در خدمت انجام فعالیت هایی قرار گیرد که برای تولید و فروش ضروری می باشند.در سیستم ABC هزینه منابع به کار گرفته شده ابتدا به فعالیت ها و سپس هزینه فعالیت ها بر اساس محرکه های هزینه به انواع موضوعات هزینه یابی (مانند محصولات، خدمات، گروه مشتریان و غیره) اختصاص می یابد، در حالی که در سیستم بودجه بندی بر مبنای فعالیت ABB) عکس این فرایند طی می شود. بودجه بندی بر مبنای فعالیت، فرایند تهیه بودجه است که بر هزینه فعالیتها یا محرکهای هزینه مرتبط با عملیات، تاکید و تمرکز دارد. یعنی هزینه ها را با توجه به محرکهای هزینه که منتج از هزینه یابی بر مبنای فعالیت است، بر حسب مخزن هزینه ها تفکیک می کند. بنابراین، بودجه بندی بر مبنای فعالیت باتفکیک بودجه هزینه ها به مخازن متشابه هزینه ها، نظیر فعالیتهای سطح واحد محصول، دسته محصول، سطح پشتیبانیمحصول و سطح کارخانه، شروع می شود. معیار لازم برای منظور کردن هزینه در یک مخزن هزینه آن است که هزینه های آن مخزن متناسب با تغییرات در سطح فعالیت مربوط، تغییر می کند. استفاده از سیستم بودجه بندی بر مبنای فعالیت، مزایای گوناگونی را نسبت به بودجه بندی سنتی در بردارد که شاید مهم ترین آن فراهم شدن امکان مقایسه منابع صرف شده (هزینه های انجام یافته) با فعالیت های انجام شده و در نتیجه آن سنجش کارآیی در سازمان است. با افزایش قابل ملاحظه هزینه سربار و روند رو به افزایش آن، می توان با رویکرد مدیریت بر مبنای فعالیت و استفاده از تکنیک های ABB و ABC تخصیصمنابع و کنترل استفاده از منابع را به صورت مطلوب تر به انجام رساند