بررسی جایگاه قضاوت و عدالت و قانون در مقایسه اندیشه سیاسی هابز و نظام الملک طوسی

قوام و دوام هر جامعه ای ریشه در قانون و امنیت مردم آن جامعه دارد. میان اندیشمندان و نظریه پردازان در باب سه عنصر قانون، حاکم و مردم همواره مباحث و دیدگاه های مختلفی مطرح شده است که در بسیاری از موارد در تضاد با یکدیگر قرار دارند. لذا در این تحقیق به بررسی شباهت و تفاوت حاکم ،مردم و قانون در اندیشه سیاسی توماس هابز در مقایسه با خواجه نظام الملک طوسی با بهره گیری از روش تاریخی تحلیلی اسکینر و بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی زمانه هر دو اندیشمند پرداخته شده است. یافته های این پژوهش بیانگر این مطلب است که در اندیشه سیاسی هابز که مبتنی بر قرارداد اجتماعی می باشد، قانون بیشتر به نفع حاکم بوده و مردم می بایست از حاکم اطاعت و فرمانبرداری کامل داشته باشند و مقدمه ای هست برای شکل گیری دولت های مطلقه، اما خواجه نظام الملک با تاکید بر حق الهی پادشاهی، مردم را رعیت حاکم دانسته و سیاست استیلا و غلبه را تشدید می سازد. هابز و نظام المک هر دو امنیت جامعه و مردم را در سایه حاکم قرار می دهند، اما حاکم هابز توسط مردم و بر اساس قرارداد اجتماعی انتخاب می شود، اما حاکم خواجه نظام المک برگزیده خداوند بوده و مردم در انتخاب آن نقشی ندارند.

Keywords:

توماس هابز , خواجه نظام الملک طوسی , حاکم , امنیت و عدالت