اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس ادراک شده، تاب آوری و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور

زمینه و هدف بیماری های فیزیولوژیک مزمن همچون تالاسمی، فرایندهای شناختی، روان شناختی و اجتماعی بیماران را با آسیب جدی مواجه می کند. بر این اساس یکی از آسیب های روان شناختی این بیماری وقوع استرس است و استرس ناشی از این بیماری، می تواند انطباق مثبت با تجربه های استرس زا و به عبارتی تاب آوری را در این افراد تحت تاثیر قرار دهد و همچنین باعث کاهش کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به تالاسمی شود، بنابراین هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی، بر استرس ادراک شده، تاب آوری و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور شهر لردگان از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ بود. روش بررسی این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری ۳ ماهه بود. نمونه شامل ۴۰ نفر از بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور مراجعه کننده به بیمارستان شهدای لردگان بود که به روش نمونه گیری هدفمند مبتنی بر ملاک های ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل، جایگزین شدند (هر گروه ۲۰ نفر). گروه آزمایش، درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی را طی هشت جلسه دریافت کردند و گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه های استرس ادراک شده کوهن و همکاران، تاب آوری کانر و دیویسون و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های آماری از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، استفاده شد.  یافته ها نتایج نشان داد بین گروه آزمایش و کنترل، از لحاظ استرس ادراک شده، تاب آوری و کیفیت زندگی تفاوت معنی داری وجود دارد و در دوره پیگیری نیز این تفاوت مشهود است (۰۰۱/۰>P). بدین ترتیب که درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی توانسته بر استرس ادراک شده، تاب آوری و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور تاثیر معنادار داشته باشد. نتیجه گیری درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی تلویحات کاربردی مفیدی در کاهش استرس ادراک شده، افزایش تاب آوری و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور دارد. 

Keywords:

Key words: Cognitive therapy based on mindfulness , perceived Stress , resilience , quality of life , Thalassemic major , درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی , استرس ادراک شده , تاب آوری , کیفیت زندگی , تالاسمی ماژور