جایگاه اجتماعی و ویژگی زنان در هزارویک شب و کلیله و دمنه

در آثار ادبی، متون کهن و قصه ­ها زنان به عنوان بخشی از جامعه نقش­ ها و ویژگی­ های گوناگونی داشته ­اند. تالیف و نوشته شدن این آثار توسط مردان و پرداختن به زن و جایگاه اواز دیدگاه آن­ها از مهم­ترین ویژگی ­های این متون است. هزارویک شب و کلیله و دمنه به عنوان دو اثرداستانی بازگو­کننده بسیار خوبی برای بیان جایگاه زنان و موقعیت آنان در جوامع کهن هستند. زنان در قصه­ های این دواثر ویژگی، نقش و جایگاه گوناگونی داشته و بیان خصوصیات منفی و مثبت در مورد آن­ها زیاد است. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی، به مقایسه و بیان خصوصیات، جایگاه و نقش اجتماعی زنان در قصه ­های هزارویک شب و کلیله و دمنه پرداخته شده است. نتایج این پژوهش گویای آن است که توجه هرچه بیشتر به خصوصیات منفی زنان در قصه­ های هزارویک شب و کلیله و دمنه  نشان­ دهنده نوع نگاه نویسندگان مرد دریک جامعه مردسالار نسبت به زنان و جایگاه آن­هاست. در قصه­ های هزارویک شب خیانتگری زنان حتی در برترین جایگاه و مقام یعنی ملکه و همسر پادشاه موضوع اصلی و آغاز کننده داستان ­ها بوده است، اما در داستان­ های کلیله و دمنه این ویژگی به زنان در طبقات دیگر جامعه اختصاص داده شده است. سایر خصوصیات مثبت و منفی همچون تدبیر، دانش، خرد، شجاعت، حیله­ گری و نیرنگ­بازی همه از مواردی است، که در داستان­ های دو کتاب هزارویک شب و کلیله و دمنه به زنان نسبت داده شده است.

Keywords:

هزارویک شب , کلیله و دمنه , زنان , جایگاه اجتماعی , خیانت