سبک صبور (نگاهی به شعر و شخصیت صبور کاشانی)

میرزا احمد کاشانی متخلص به «صبور»، برادرزاده فتح علی خان صبا، از شاعران توانا و کم شناخته دوره قاجار است. او در سده سیزدهم هجری در کاشان متولد شد و نزد پدر و عموی خویش تربیت یافت و از آنان شاعری آموخت. او از شاعران عهد فتح علی شاه و از ندیمان دربار وی بود که بعد از استقرار عباس میرزا در آذربایجان، از دارالخلافه به آنجا رفت و نزد وی مقام و منزلت پیدا کرد و از منشیان خاص او شد. در سال ۱۲۲۸ ه.ق در جنگ بین ایران و روس در ارکوان طالش سرهنگ فوجی از اسیران روسی نومسلمان مشهور به فوج «بهادران» بود و در همین جنگ به دلیل شکست سپاه ایران از سپاه روسیه به درجه شهادت رسید و در همان طالش به خاک سپرده شد. صبور از شاعران دوره بازگشت است و مانند دیگر بازگشتی ها در قصیده بیشتر پیرو سنایی، انوری و به ویژه فرخی است و در غزل پیرو سعدی و حافظ. قصیده های او بیشتر مدح و ستایش است، هم ستایش پیشوایان دین و هم ستایش درباریان قاجار به ویژه فتح علیشاه، غزل های او نیز بیشتر عاشقانه است با چاشنی هایی از عرفان و ...، قطعه های بسیاری نیز دارد که به ویژه از نظر تاریخی و اجتماعی قابل توجه اند. روی هم رفته به گواهی سروده هایش شاعری توانا و چیره دست است. از صبور دیوان اشعاری به جا مانده که چهار نسخه خطی از آن موجود است که ما بر اساس آن ها، دیوان شاعر را تصحیح و تعلیق نموده ایم و بر پایه آن در این مقاله کوشیده ایم تا شعر و شخصیت او را اندکی بکاویم و او را که شاعری کم شناخته است، بیشتر بشناسیم.

Keywords:

میرزا احمد صبور کاشانی , دیوان اشعار , نسخه خطی , سبک