نقد و بررسی پیش نویس آیین نامه اجرایی مدارس

مدرسه مهم ترین واحد اداری نهاد تعلیم و تربیت است که بی واسطه ماموریت تربیت و پرورش دانش آموزان و متربیان را در تراز سند تحول بنیادین آموزش و پرورش برعهده دارد، از همین رو نحوه مدیریت این واحد مهم آموزشی و پرورشی دارای اهمیت بسیار زیادی است. اگرچه نهاد مدرسه از دیرباز با مجموعه ای از قوانین، مقررات و دستور العمل هایی مصوب اداره می شد، اما پراکندگی این اسناد گاهی چالش هایی را برای متولیان امر در مدارس ایجاد می کرد ازاین رو سبب شد تا در سال ۱۳۷۹ نخستین آیین نامه اجرایی مدارس به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش برسد. با توجه به تغییرات و تحولاتی که طی این سال ها نهاد مدرسه در حوزه های مختلف اداری، آموزشی و تربیتی با آن روبه رو بوده است ضرورت دارد آیین نامه اجرایی مدارس نیز همچون سایر اسناد بالادستی در یک دوره زمانی مورد بازنگری و به روزآوری قرار گیرد. از همین رو پیش نویس آیین نامه اجرایی مدارس در کمیسیون های شورای عالی آموزش و پرورش تهیه شده است و در این گزارش با پرسش هایی همچون میزان انطباق با اسناد بالادستی ازجمله سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و ظرفیت پاسخگویی به پرسش های اجرایی مدرسه، مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. یافته های این گزارش نشان می دهد اگرچه متن آیین نامه اجرایی سعی بر همسونمایی با سند تحول بنیادین دارد اما روح کلی و حاکم بر آن، همان روح حاکم بر آیین نامه اجرایی مدارس مصوب سال ۱۳۷۹ است و میان وضع مطلوب مدرسه از نگاه آیین نامه تا مواد آیین نامه فاصله بسیار وجود دارد و این مواد به تحقق آن وضع مطلوب قادر نیست. موضوع ها و مفاهیم بسیار مهمی همچون مشارکت والدین و خانواده ها در امر تربیت دانش آموز در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش وجود دارد که آیین نامه اجرایی مدارس درخصوص آنها سکوت کرده است و همچنین آموزش و پرورش یکی از حوزه هایی است که به دلیل شیوع کرونا در حال پشت سرگذاشتن تحولات جدی است به طوری که همه بازیگران آن از مدیران و معلمان مدارس گرفته تا خانواده ها و خود دانش آموزان، آموزش را در فضای جدیدی تجربه می کنند که شناخت کمی نسبت به آن دارند. این تجارب جدید آموزشی این سوال را به ذهن برخی متبادر می کند که آیا این تحولات قرار است در آینده نیز استمرار پیدا کند و به بخشی از آموزش و پرورش تبدیل شود و چگونه اثر خود را باید در آیین نامه اجرایی مدارس نشان دهد و نکته دیگر آنکه پرسش های اجرایی در مدیریت مدارس همچون نحوه هزینه کرد منابع مالی حاصل از فروش خدمات دانش آموزان یا استفاده از ظرفیت مدارس در غیر ساعات رسمی مدارس، بدون پاسخ مانده است.

Keywords:

آیین نامه اجرایی مدارس , سند تحول بنیادین , مدیریت مدرسه