آسیب شناسی بخش محیط زیست به منظور دستیابی به محورهای برنامه هفتم توسعه

برنامه ها و سیاست های حفاظت از محیط زیست زمانی می توانند به نحو ریشه ای بر مشکلات زیست محیطی فائق آیند و از بروز معضلات و مخاطرات زیست محیطی در آینده پیشگیری کنند و به عنوان بستر توسعه کارکرد مطلوبی داشته باشند که در کلیه سطوح برنامه ریزی و از بدو شروع آن فعالانه در فرایند برنامه ریزی های توسعه قرار گرفته و در تعامل تنگاتنگ با سایر بخش ها تصویب و اجرا شوند. خوشبختانه موضوع محیط زیست در خلال چند سال گذشته و به ویژه از برنامه چهارم توسعه بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است و وزن و اثرگذاری محیط زیست در برنامه های توسعه افزایش یافته و به تدریج دامنه آن به بخش های مختلف اثرگذار بر محیط زیست گسترش یافته است، به نحوی که بازتاب آنها را می توان به صورت افزایش احکام در برنامه های توسعه (به ویژه برنامه چهارم توسعه) مشاهده کرد. افزایش احکام مرتبط با حفاظت از محیط زیست و تسری آنها به بخش های مختلف در خلال برنامه های گذشته از تغییر نگرش ها در این خصوص حکایت دارد، به نحوی که رویکردهای حفاظت از محیط زیست از رویکردهای واکنشی و انفعالی به سوی رویکردهای پیگیرانه و فعال معطوف شده و هر برنامه نسبت به برنامه گذشته روند تکاملی را تجربه کرده است. هرچند محیط زیست در سیاست های کلی برنامه ای دارای وضعیت مطلوب تری نسبت به سایر برنامه ها بوده، اما همیشه به عنوان یک زیرمجموعه در سیاستگذاری کلان برنامه های توسعه مورد توجه بوده است. عناصر وابسته به مدیریت محیط زیست و منابع زیستی نظیر آب وهوا نیز به علت نبود جایگاه مشخص محیط زیست در امور دیگر نظیر امور اقتصادی و اجتماعی مطرح شده اند. بنابراین با توجه به اینکه الزامات زیست محیطی در نظام برنامه ریزی و بودجه ریزی کشور تاکنون جایگاه واقعی خود را نیافته است، به طور کلی عملکرد دولت یازدهم در زمینه محیط زیست در قیاس با حجم بحران های زیست محیطی و اهمیت موضوع از ابعاد مختلف امنیتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و سلامت مطلوب تلقی نمی شود. لذا پیشنهاد می شود در برنامه هفتم توسعه، ملاحظات زیست محیطی به صورت واقعی و با ضمانت اجرایی قوی تر در متن برنامه ها و بودجه سنواتی ملحوظ و به اجرا درآید.

Keywords:

آسیب شناسی , برنامه ششم , برنامه هفتم , عملکرد , محیط زیست