ارائه روش مهندسی آینده در سیستم های پیچیده

آینده پژوهی به مثابه پژوهشی بین رشته ای در حیطه واقعیت های انسانی- اجتماعی است که هدف آن تدوین تجویزهایی است که عمل به آنها تحقق مطلوب ترین آینده ممکن را نوید می دهد. از طرفی، بسیاری از ساختارهای اجتماعی دارای ویژگی هایی هستند که نظریه پیچیدگی، آنها را به عنوان سیستم های پیچیده دسته بندی می کند. سیستم هایی با ویژگی های مهمی مانند توانایی ایجاد رویدادهای بزرگ و نوایندی که از منظر آینده پژوهی برای مطالعه آینده بسیار کلیدی است. آینده پژوهی در مطالعه و ساخت آینده هایی که در بستر پیچیدگی شکل می گیرند با عدم قطعیت مواجه است. از سوی دیگر، مهندسی یکی از شاخه های علم است که تجربیات عملی موفقی در زمینه مهار عدم قطعیت دارد. پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش که روش های مرسوم آینده پژوهی برای سیستم های پیچیده چقدر مناسب هستند، شکل گرفته است. در این پژوهش مسیری برای دستیابی به فرایند توسعه مناسب برای انجام پروژه های آینده پژوهی در بستر سیستم های پیچیده ترسیم شده است. به منظور برجسته کردن اهمیت سیستم های پیچیده، ابتدا چالش های پیش بینی در آینده پژوهی مورد بررسی قرار می گیرد و سپس سیستم های پیچیده و ویژگی های آنها مطالعه می شود. دانش به دست آمده از پژوهش های انجام شده و مطالعه منابع برای رسیدن به فرایند توسعه از طریق پرسشنامه بین متخصصان آینده پژوهی و سیستم های پیچیده در داخل و خارج از ایران مورد پردازش قرار گرفت. درنهایت بر اساس دانش به دست آمده، مدلی (فرایند توسعه) با تکیه بر اصول مهندسی مانند قانون ۸۰-۲۰، تکرار گام ها در سیستم های پیچیده برای دستیابی به حداکثر اطلاعات از سیستم، مدل سازی محاسباتی و شبیه سازی ارائه شده است. این مدل می تواند برای پژوهشگران آینده پژوهی مورد استفاده قرار گیرد و از آنجایی که در این مدل، آینده به عنوان محصولی برای توسعه تعریف می شود که برای محقق سازی آن از برخی اصول مهندسی منطبق با سیستم های پیچیده استفاده شده، این مدل «مهندسی آینده» نام گذاری شده است.

Keywords:

آینده پژوهی , سیستم های پیچیده , مهندسی آینده , فرایند توسعه