بازشناخت و تحلیلی بر ویژگیهای معماری چهارطاقی های شاخص دوره ساسانی در پهنه کرمان

پهنه ی کرمان که از مهمترین کانونهای زرتشیان ایران در پیش و پس از اسالم بشمار میرود، دارای آثار آیینی مزدیسنی از هر دو دوره است که بررسی و تحلیل ویژگیهای ساختاری و نیز شاخصه های فنی آنها میتواند درک درستی از سیر تحول آتشکده و چهارطاقی به ما بدهد و تاثیرگذاری آن را بر دیگر آثار معماری زرتشتیان و غیر زرتشتیان در ایران و تا حدودی خارج از آن تا عصر حاضر آشکار سازد. هدف پژوهش حاضر بازشناخت و تحلیلی بر ویژگیهای معماری چهارطاقیهای شاخص دوره ساسانی در پهنه کرمان میباشد؛ بنابراین پرسشهای اصلی پژوهش این گونه تدوین شده اند: -۱ ویژگیهای معماری چهارطاقی چگونه بوده است؟ -۲ چهارطاقی های مورد مطالعه مربوط به چه دوره ای است؟ پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع تحقیقات بنیادین و پایهای و از نظر ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی است که گردآوری اطلاعات آن به دو شیوه میدانی و اسنادی صورت گرفته است. به بیانی، با مطالعات توصیفی محور و اشاره به گذشته و مسیر تاریخی میتوان این نوشتار را توصیفی تاریخی نام نهاد که در جستجوی یافتن پاسخهایی است که پرسش آنها در پی می آید. نتایج حاصل از بررسیهای میدانی نشان داد که در کرمانیا میتوان به آثاری چون چهارطاقی های نگار و ارزوئیه، چهارطاقی ده شیخ چهارطاقی سلطان آباد و چهارطاقی علی آباد شمشیربر و چهارطاقی رحمت آباد اشاره نمود که به دلیل دارا بودن دالان طواف در زمره ی چهارطاقی های مرکب قرار میگیرند و مانند چهارطاقی های دوره ساسانی دارای پالن مربع چلیپا با چهار جرز قطور، فیلپوش )تبدیل چهارضلعی به دایره( دالان طواف و گنبد هستند که در ساخت آنها از لاشه سنگ، قلوه سنگ و ملات گچ استفاده شده است.

Keywords:

کرمان , دوره ساسانی , آتشکده , چهارطاقی , معماری