تنگناهای طرح خاورمیانه بزرگ

گسترش دموکراسی و بازارهای آزاد، به همراه یک انقلاب تکنولوژیکی، پویایی ای ایجاد کرده است که آینده و دورنمای انسانی آن قابل تصور نیست، با این همه منطقه خاورمیانه از این انقلاب بسیار عقب مانده است». (کالین پاول) ; حوادث ۱۱ سپتامبر موجب توجه بیش از پیش جهانیان به منطقه خاورمیانه و تحولات آن گردید وسیاست خارجی آمریکا را وارد مرحله نوینی نمود. پس از حوادث، در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۱ جورج بوش خطاب به کنگره جامعه آمریکا و جهانیان اعلام کرد که «با کشورهایی که به تروریست ها مامن دهند یا از آنها حمایت کنند همانند تروریست ها رفتار خواهد شد». روز پس از آن «دنیس راس» فرستاده ویژه بیل کلنیتون، رئیس جمهور سابق آمریکا به خاورمیانه در بیانه ای اعلام داشت: «اکنون مرحله آغاز تغییرات و اصلاحات دامنه دار در منطقه ای است که حکام و رسانه های آن دیگر از تروریسم به عنوان یک راه حل برای رسیدن به مقاصد سیاسی خود استفاده نکنند». هدف از این نوشتار، بررسی اجمالی طرح خاورمیانه بزرگ (که بعدها به برنامه «مشارکت برای توسعه و آینده مشترک برای منطقه وسیع خاورمیانه و شمال آفریقا» تغییر نام داد) و تاثیرات آن بر کشورهای منطقه و نیز واکنش اروپا و دوستداران خاورمیانه به طرح مزبور است. همچنین در پایان این نوشتار سعی خواهد شد تا حد امکان با نگاهی واقع بینانه و نقادانه به این طرح، آینده و موانع تحقق آن را مورد بررسی قرار دهد