بررسی کارایی تعدادی از علف کش ها در کنترل بیوتیپ های یولاف وحشی(Avena ludoviciana Durieu) مقاوم و حساس به علف کش های بازدارنده استیل کوآنزیم-آ-کربوکسیلاز

چکیده به منظور ارزیابی کارایی باریک برگ کش های ثبت شده در ایران در کنترل بیوتیپ های یولاف وحشی حساس و مقاوم به علف کش، سه آزمایش مجزا به صورت گلخانه ای، در بخش تحقیقات علف های هرز موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در آزمایش های اول، دوم و سوم به ترتیب شامل توده حساس (DR۷)، توده مقاوم با مکانیزم متابولیسم (SOR۱) و توده مقاوم با مکانیزم تغییر محل عمل (NR۱۴) توسط ۱۷ تیمار علف کشی مورد آزمایش قرار گرفتند. آزمایش های اول و دوم با ۱۲ تکرار و آزماییش سوم نیز با ۹ تکرار انجام شد. تیمارهای علف کشی در مرحله ۴ برگی علف های هرزاعمال شد. اندازه گیریهای انجام شده شامل ارزیابی چشمی بر اساس روش EWRC در ۳۰ روز پس از سمپاشی، درصد تعداد یولاف وحشی باقیمانده بعد از سمپاشی نسبت به قبل از سمپاشی و درصد وزن خشک یولاف وحشی توده حساس نسبت به شاهد بود. در مجموع بر اساس نتایج بدست آمده بهترین علف کش در این آزمایش برای توده حساس، علف کش های کلودینافوپ پروپارژیل (۸/۰ لیتر در هکتار)، پینوکسادن (۴۵۰ میلی لیتر در هکتار)، سولفوسولفورون (۶/۲۶گرم در هکتار)، سولفوسولفورون +متسولفورون (۴۵ گرم در هکتار)، یدوسولفورون+مزوسولفورون (۳۵۰ گرم در هکتار)، پروسولفوکارب (۳-۴ لیتر در هکتار) و فنوکساپروپ پی اتیل (۱ لیتر در هکتار) و ایزوپروتون+دیفلوفنیکان (۵/۲-۲ لیتر در هکتار) بود. البته ترالکوکسیدیم (۲/۱ لیتر در هکتار) و دیکلوفوپ متیل (۵/۲ لیتر در هکتار) نیز به طور نسبی این توده را کنترل نمودند. بهترین علف کش برای کنترل توده مقاوم با مکانیزم افزایش متابولیسم علف کش های سولفوسولفورون +متسولفورون و ایزوپروتون+دیفلوفنیکان بود و علف کش های یدوسولفورون+مزوسولفورون (۴۰۰گرم در هکتار) و پروسولفوکارب نیز به طور نسبی این توده را کنترل نمودند. برای کنترل توده مقاوم با مکانیزم عمل تغییر محل هدف نیز بهترین علف کش ها شامل پینوکسادن، سولفوسولفورون، سولفوسولفورون +متسولفورون، یدوسولفورون+مزوسولفورون با دز و ایزوپروتون+دیفلوفنیکان بود. در مجموع نتایج این تحقیق حاکی از آن است که برای کنترل شیمیایی علف هرز یولاف مقاوم به علف کش های بازدارنده استیل کوآنزیم-آ-کربوکسیلاز (ACCase)، باید مکانیزم مقاومت این علف هرز نیز مد نظر قرار گیرد واژه های کلیدی: مقاوت به علف کش، یولاف وحشی، مقاومت مبتنی بر متابولیسم و مقاومت مبتنی بر تغییر محل عمل