دیدگاه قاضی نعمان درتاویل آیات و احکام فقهی

قاضی نعمان ابن حیون (متوفی ۳۶۳ ق) از جمله اندیشمندان فاطمی است که به تاویل رمزگرایانه آیات فقهی اهتمام ورزیده است. او احکام فقهی را ظاهر شریعت، و ایمان و معرفت را بطن پنهان آن و دارای مراتب می داند. وی با تعریفی که از ایمان کرده، آنچه را که مکلف از دعائم «ولایت، طهارت، صلوه، صوم، زکاه، حج، جهاد» انجام می دهد حدی از حدود دین دانسته و با تاکید بر توام بودن ایمان و عمل، و استفاده از آیات قرآن و روایات پیامبر (ص) و ائمه تا امام جعفر صادق (علیهم السلام) به تاویل رمزی احکام و آیات فقهی پرداخته است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی برای کشف مبانی فکری قاضی نعمان، روش و دیدگاه او را در تاویل احکام و آیات فقهی مورد بررسی قرار داده و دریافته وی شدیدا متاثر از مذهب اسماعیلیه آیات فقهی را بر مبنای مهمترین رکن اعتقادیشان یعنی «ولایت» تاویل کرده که بر پایه دلیل منطقی استوار نمی باشد.

Keywords:

آیات فقهی , اسماعیلیه , باطن , تاویل , قاضی نعمان