مدل سازی پیوند بین خشکسالی، تعداد روزهای بارانی و تبخیر و تعرق در استان فارس

خشکسالی یکی از پدیده های تکرارشونده در تمامی نقاط با اقلیم های پربارش و کم بارش است و بلایی طبیعی به شمار می رود. ایران نیز از جمله کشورهایی است که با این پدیده در نقاط مختلف درگیر است. ویژگی های آن از قبیل شدت ، مدت و وسعت خشکسالی از محلی به محل دیگر متفاوت می باشد و خسارت آن به برنامه ریزی کشورها بستگی دارند. در این راستا وجود توان های محیطی، اقتصادی، کشاورزی و صنعتی و بهره برداری بهینه از آن ها و نیز پیش بینی وقوع حوادث طبیعی، چون سیل و خشکسالی ضرورت شناخت صحیح شرایط جوی و ویژگی های آب و هوایی مناطق مختلف برای برنامه ریزان آشکار کرده است. در این تحقیق، به منظور بررسی و مقایسه رخدادهای خشکسالی و ترسالی، داده های بارش مربوط به دوره ی (۱۹۸۷-۲۰۱۷)، و همچنین داده های تبخیر و تعرق و تعداد روزهای بارانی طی یک دوره آماری ۱۰ ساله (۲۰۰۸-۲۰۱۷) و از ۹ ایستگاه برای استان فارس اخذ شد. شاخص بارش استاندارد شده (SPI)، مورد استفاده قرار گرفت و نقشه پهنه بندی خشکسالی، تبخیر و تعرق و تعداد روزهای بارانی استان با استفاده از نرم افزار Arc GIS ترسیم شد. در سال های مورد مطالعه، ۲۴ سال استان فارس در وضعیت نزدیک به نرمال و ۵ سال با خشکسالی و یک سال نیز با ترسالی مواجه بوده است. در ادامه وضعیت خشکسالی در شهرستان شیراز بررسی و تحلیل شد. بنابر نتایج به دست آمده خشکسالی در شهرستان شیراز نسبت به سایر نقاط استان شدیدتر بوده و نیز این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت. شاخص SPI بیشترین میزان همبستگی با پارامترهای تعداد روزهای بارانی با میزان (۰/۴۶) و تبخیر و تعرق با میزان (۰/۲۶) را به ترتیب در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۰۸ داشت.

Keywords:

مدل سازی , خشکسالی , تعداد روزهای بارانی , تبخیر و تعرق , استان فارس